قرار تعلیق تعقیب – شرایط و نحوه صدور آن
قرار تعلیق تعقیب بیانگر معلق نمودن تعقیب متهم توسط دادستان برای مدت زمان معین می باشد که صدور این نوع قرار دارای شرایط خاصی است و در صورتی که شرایط برقرار باشد می توان نسبت به صدور قرار تعلیق و تعقیب اقدام کرد. از مهم ترین شروط برای صدور این نوع قرار می توان به تعزیری بودن جرم، درجه 6 تا 8 بودن مجازات و… اشاره کرد، علاوه بر این برای جرایمی نظیر انجام سرقت مسلحانه، قاچاق مواد مخدر و… امکان صدور این نوع قرار وجود ندارد.
بررسی قرار تعلیق و تعقیب
تعلیق و تعقیب در سیستم آیین دادرسی کشور ایران از سابقه زیادی برخوردار می باشد و این نوع قرار مطابق با قرار اناطه و قرار عدم استماع دعوا در صورت وجود شرایط قانونی خاص صادر می گردد و صدور آن منجر به تعلیق و تعقیب متهم برای مدت زمانی مشخص می شود. در ادامه این مطلب قصد داریم به بررسی شرایط صدور این نوع قرار بپردازیم که امیدواریم با مطالعه مطلبی که پیش رو دارید بتوانید اطلاعات لازم را در این زمینه بدست آورید.
موارد صدور قرار تعلیق تعقیب
مواد صدور این نوع قرار در ماده 81 قوانین آیین دادرسی کیفری مورد پیش بینی قرار گرفته است و در صورتی که شرایط لازم برای صدور این قرار وجود داشته باشد، دادستان می تواند تعقیب متهم را برای مدت زمان 6 ماه تا 2 سال معلق نماید. مطابق با ماده 81 قانون آیین دادرسی کیفری می توان گفت که این نوع قرار مطابق با وجود شرایط زیر صادر می گردد:
تعزیری بودن جرم:
در صورتی که مجازات جرم از نوع درجه 6، 7 و 8 باشد، جرم جزو جرایم تعزیری به شمار می رود که هر یک از این درجه جرم ها دارای ویژگی های زیر هستند:
جرم تعزیری درجه 6:
برای این نوع جرم حبس به مدت 6 ماه تا دو سال در نظر گرفته می شود، علاوه بر این جزای نقدی این نوع جرم بین 2 تا 8 میلیون است. در برخی از موارد نیز برای مجرم به عنوان مجازات شلاق از 31 تا 74 ضربه در نظر گرفته می شود و در برخی از مواقع نیز ضربات شلاق برابر با 99 ضربه به همراه محرومیت از حقوق اجتماعی می باشد.
جرم تعزیری درجه 7:
مجازات این نوع جرم برابر با حبس 91 روز تا 6 ماه می باشد و جزای نقدی نیز بین 1 تا 2 میلیون است. تعداد ضربات شلاقی که برای این نوع جرم در نظر گرفته می شود بین 11 تا 30 ضربه می باشد و در برخی از موارد نیز ممکن است مجرم به مدت 6 ماه از حقوق اجتماعی محروم شود.
جرم تعزیری درجه 8:
مجازات این نوع جرم حبس تا سه ماه می باشد و ممکن است برای مجرم حبس تا سه ماه به همراه جزای نقدی معادل یک میلیون تومان و ده ضربه شلاق در نظر گرفته شود.
مطابق با ماده 81 قانون آیین دادرسی کیفری برای صدور این نوع قرار باید شرایط دیگری وجود داشته باشد که این شرایط عبارتند از:
- عدم وجود شاکی
- گذشت شاکی
- جبران خسارت وارد شده توسط متهم
- معین کردن ترتیبی جهت پرداخت خسارت وارد شده از سوی متهم
- عدم سابقه کیفری متهم
برای چه نوع جرایمی که امکان صدور قرار تعلیق تعقیب وجود ندارد؟
مطابق با ماده 47 قانون مجازات اسلامی برای جرایم زیر امکان صدور این نوع قرار وجود نخواهد داشت:
- جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور
- ایجاد خرابکاری در تاسیسات برق، آب، گاز، نفت و مخابرات
- سرقت مسلحانه
- جرایم سازمان یافته
- آدم ربایی
- اسید پاشی
- قدرت نمایی
- ایجاد مزاحمت با چاقو یا سایر اسلحه ها
- جرایم علیه عفت عمومی
- تشکیل مراکز فساد و فحشا
- قاچاق مواد مخدر، قاچاق سلاح و مهمات و قاچاق انسان
- جرایم اقتصادی با موضوعات جرم بیشتر از یکصد میلیون ریال
- معاونت در قتل عمد
- محاربه و افساد فی الارض
چه مقاماتی می توانند این نوع قرار را صادر کنند؟
این نوع قرار فقط در شرایطی معتبر می باشد که از طریق مقام صالح صادر گردد، مقامات صالح زیر می توانند نسبت به صدور قرار تعلیق تعقیب اقدام نمایند:
1. دادستان:
دعاوی کیفری ابتدا در دادسرا ثبت می شوند تا دادستان و در صورت لزوم بازپرس به آن ها رسیدگی نماید، مطابق با ماده 81 قانون آیین دادرسی کیفری، داستان جزو مقامات صالحی است که می تواند این نوع قرار را صادر نماید.
2. بازپرس:
بازپرس به عنوان مقاوم تحقیق هیچگونه حق و اختیاری برای صدور قرار تعلیق و تعقیب ندارد ولی مطابق با تبصره 4 ماده 81 قوانین آیین دادرسی کیفری می توان گفت:” بازپرس حق دارد در صورت وجود شرایط قانونی، اعمال مقررات این ماده را از دادستان تقاضا کند.” در نتیجه می توان گفت در صورتی که دادستان در شرایط خاص اجازه صدور این نوع قرار را به بازپرس دهد وی می تواند نسبت به صدور قرار اقدام نماید.
3. قاضی:
در صورتی که دعاوی به جای دادسرا به صورت مستقیم در دادگاه مطرح شوند قاضی می تواند نسبت به صدور قرار اقدام نماید، شایان ذکر است که جرایم تعزیری درجه 7 و 8 را می توان به صورت مستقیم در دادگاه مطرح نمود در نتیجه قاضی زمانی می تواند این نوع قرار را صادر کند که درجه جرم تعزیری از نوع 7 یا 8 باشد.
بررسی قرار تعلیق و تعقیب در قوانین آیین دادرسی کیفری
این نوع قرار در قوانین آیین دادرسی کیفری در ماده 81 به این صورت بیان شده است:” در جرایم تعزیری از نوع درجه 6، 7 و 8 که مجازات آن ها قابل تعلیق می باشد، چنانچه شاکی وجود نداشته باشد یا وی از جرم متهم گذشت کند یا خسارت وارد شده توسط متهم جبران گردد و متهم نیز فاقد هرگونه سابقه محکومیت کیفری باشد دادستان می تواند بعد از اخذ موافقت متهم و در صورت ضرورت با اخذ تامین مناسب، تعقیب وی را از 6 ماه تا 2 سال معلق نماید”. در این صورت دادستان متهم را بر حسب مورد می تواند مکلف به اجرای برخی از دستورهای زیر نماید:
- ترک اعتیاد به کمک پزشک، درمانگاه یا بیمارستان در ظرف 6 ماه
- خودداری از اشتغال به هرگونه کار و حرفه به مدت یک سال
- ارائه خدمات به بزه دیده برای رفع یا کاهش آثار زیان بار مادی یا معنوی ناشی از جرم
- اجتناب از رفت و آمد به محل و مکان های معین به مدت یک سال
- معرفی خود در زمان هایی معین به شخص یا مقامی به تعیین دادستان به مدت یک سال
- انجام دادن کار یا اموری در ایام و ساعات معین در موسسات عمومی با تعیین دادستان به مدت یک سال
- شرکت در کلاس ها یا جلسه های آموزشی، فرهنگی و حرفه ای در ایام و ساعت معین به مدت یک سال
- عدم اقدام به رانندگی با هرگونه وسایل نقلیه به مدت یک سال
- عدم حمل سلاح دارای مجوز به مدت یک سال
- عدم استفاده از سلاح دارای مجوز به مدت یک سال
- عدم ملاقات یا ارتباط با شرکای جرم و بزه دیده به تعیین دادستان برای مدت زمانی معین
- ممنوعیت خروج از کشور و تحویل گذرنامه با اعلام مراتب به مراجع مربوطه به مدت 6 ماه
کلام آخر
مطابق با ماده 81 قانون آیین دادرسی کیفری، قرار تعلیق تعقیب فقط در صورتی دارای اعتبار می باشد که توسط مقامات صالح صادر گردد همچنین این نوع قرار را می توان برای جرایم تعزیری از نوع درجه 6، 7 و 8 صادر کرد علاوه بر این مواردی وجود دارد که مطابق با آن ها نیز لغو این نوع قرار صورت خواهد گرفت.
