بخشش ارث و شرایط بخشش آن

بخشش ارث و شرایط بخشیدن آن یک مسئله حقوقی به شمار می آید. اگر ارث برای شخصی که قصد بخشیدن آن را دارد، قطعی باشد وی باید اهلیت لازم را برای انجام این کار داشته باشد. با تنظیم قرارداد کتبی یا شفاهی، عقد هبه یا صلح و ارائه مدارکی مانند گواهی انحصار وراثت این کار شدنی است.

در این خصوص مواردی از قبیل نمونه متن بخشش ارث، آیا ارث بخشیده شده قابل برگشت است، نمونه اقرارنامه بخشش سهم الارث، بخشیدن ارث قبل از مرگ، بخشیدن ارث به برادر، بخشیدن ارث به خواهر، صلح نامه بخشش سهم الارث و بخشیدن ارث به نوه مطرح می شوند. در نظر گرفتن شرایط بخشش سهم الارث بسیار اهمیت دارد. مثلا باید به این مورد دقت شود که ارث زن نصف مرد است.

هر کسی ممکن است در طول زندگی خود را مسائل حقوقی مختلفی مانند تقسیم ارث مواجه شود. در صورتی که سهم الارث به صورت قهری (اجباری) به شخصی تعلق بگیرد، وی می تواند هر طور که مایل باشد در آن دخل و تصرف کند. این تصرف تا حدی امکان پذیر است که موجب تعرض به حقوق دیگران نشود. بخشش یا تقسیم ارث بدون انحصار وراثت و سایر شرایط امکان پذیر نمی باشد. در این راستا پیشنهاد می شود که از طریق مشورت با وکیل، اطلاعات بیشتری در این رابطه کسب کنید.

بخشش ارث به دیگران یا سایر وراث تنها در صورتی امکان پذیر است که اثر حقوقی تملیکی (تصرف مشورع در مال  مملوک) داشته باشد و شرایط و نحوه آن توسط قانونگذار تعیین می شود. در این خصوص شرایط بخشش نیز بسیار اهمیت دارد و در قانون نیز به آن اشاره شده است.

شرایط بخشش ارث چه هستند؟

فرد در بخشش ارث، سهم الارث خود را به دیگران یا وراث دیگر می بخشد و این عمل باید با رعایت شرایط قانونی انجام شود. در این خصوص فرد مکلف به انجام عقود معین و نامعین در قانون مدنی می باشد. همانطور که ذکر شد این کار می تواند به صورت عقد صلح یا عقد هبه انجام شود. البته در این رابطه عقد هبه رایج تر می باشد. اثر حقوقی این کار تحت تاثیر رعایت شرایط بخشیدن سهم الارث می باشد. بر همین اساس شرایط بخشیدن آن به شرح زیر می باشد:

• برخورداری شخص از اهلیت قانونی ( بلوغ، رشد عقلی و …) برای بخشش
• داشتن رضایت برای بخشیدن سهم الارث
• بخشیدن به صورت مشروع و قانونی و بدون نیت هایی مانند فرار از دین
• روشن شدن موضوع ارث به صورت دقیق و واضح
• محقق شدن موضوع هبه یا صلح به این معنی که وی به طور قانونی از سهم الارث برخوردار باشد.
• امکان حق تصرف مال در عقد هبه و صلح
• انجام قبض و قبول به وسیله هبه گیرنده یا متهب در صورت عقد هبه
• در صورت محجور بودن متهب (کسی که ارث به وی صلح شود) ولی یا قیم وی باید این کار را انجام دهد.

مراحل بخشش ارث

همانطور که در بالا نیز ذکر شد بخشش ارث باید شرایط مخصوص به خود را داشته باشد. در صورتی که فردی واجد شرایط ذکر شده باشد، می تواند مراحل آن را طی کند. در غیر این صورت وی نمی تواند از نظر حقوقی این کار را انجام دهد. مراحل و روش بخشش سهم الارث به شرح زیر است:

• انعقاد قرارداد عقد هبه یا صلح به صورت شفاهی: در صورتی که کسی قصد دارد که ارث خود را ببخشد، باید در ابتدا به صورت شفاهی این مسئله را مطرح کند. وی باید قصد و ارائه خود را مبنی بر صالح یا هبه بیان کند. در صورتی که طرف مقابل این مسئله را بپذیرد، امکان بخشش وجود دارد! در این رابطه اگر عقد هبه انجام شود، قبض مالی که بخشیده شده است به وسیله متهب یکی از شروط تحقق عقد است.
• بخشیدن ارث از طریق قراداد کتبی هبه یا صلح: کسی که قصد دارد سهم الارث خود را به دیگری ببخشد می تواند با یک سند دستی عادی یا سند رسمی و مراجعه به دفترخانه، این کار را انجام دهد. طرفین باید در قرارداد دستی مشخصات خود را ثبت کنند و موضوع عقد هبه یا صلح نیز به صورت کامل درج شود. بعد از ثبت شروط عقد، تاریخ نیز باید نوشته شود و دو طرف آن را امضاء کنند.
• بخشیدن ارث قبل از فوت مورث: اگر فردی بخواهد که قبل از فوت مورث، سهم الارث خود را ببخشد، این کار عملا امکان پذیر نیست. درواقع بر اساس قانون تحقق ارث زمانی صورت میگیرد که مورث فوت کرده باشد. ارث تا قبل از فوت وی به هیچ کس تعلق نخواهد گرفت. بخشیدن ارث قبل از مرگ توسط مورث نیز امکان پذیر نیست! وی می‌تواند با استفاده از هبه، بیع و … مال خود را به اشخاصی که مد نظر دارد، انتقال دهد.

مدارک مورد نیاز برای بخشیدن سهم الارث

برای بخشش ارث با توجه به مراحل گفته شده، نیاز به ارائه مدارک است. به همین علت اما در این بخش به مدارک مورد نیاز برای بخشیدن سهم خود از ارث اشاره خواهیم کرد:

• ارائه اسناد و مدارک هویتی فرد
• ارائه گواهی انحصار وراثت برای بخشیدن ارث
• داشتن رای دادگاه مبنی بر تقسیم ترکه یا تقسیم نامه بین وراث
• مدرک مورد نیاز برای پرداخت مالیات بر ارث
• مدرک مبنی بر اثبات مالکیت فرد در ارث مورد نظر مانند سند، مبایعه نامه و …

در واقع می توان گفت که ارائه مدارک در این خصوص بسیار اهمیت دارند. شما باید در درجه اول هویت خود را مشخص کنید و بعد از آن مهم ترین مرحله یعنی گواهی انحصار وراثت را تحویل دهید. همچنین باید در این خصوص رای دادگاه برای تقسیم ترکه را نیز در دست داشته باشید. یک سند مالکیت نیز برای بخشیدن سهم الارث مورد نیاز است که می تواند سند رسمی یا مبایعه نامه باشد. مواردی مانند ارث مسلمان و غیر مسلمان نیز در مقاله های دیگر مورد بررسی قرار گرفته اند.

بخشش ارث چه آثار و نتایجی دارد؟

ما در این مطلب در خصوص اشخاصی صحبت کردیم که قصد دارند سهم الارث خود را به دیگران ببخشند. این کار می تواند آثار و نتایجی در بر داشته باشد که ما در این بخش به آنها اشاره‌خواهیم کرد:

• با بخشش مالی که به ارث رسیده است، اثر حقوقی مالکیت برای فرد مقابل ایجاد می شود.
• مال از مالکیت فردی که بخشیده است خارج می شود و به شخصی که وی بخشیده شده‌است منتقل می شود و در نتیجه وی دیگر حق تصرف مالکانه در آن را ندارد.
• در پاسخ به سوال اینکه آیا ارث بخشیده شده قابل برگشت است، باید گفت که خیز و این مورد بستگی به عوامل متعددی مانند شیوه بخشش سهم الارث و شرایطی دارد که ضمن قرارداد درج شده‌است.
• در صورت استفاده از عده هبه برای بخشش، رجوع از آن تنها در صورتی میسر است که مال موهبه هنوز وجود داشته باشد و به شخص دیگری منتقل نشده باشد.

کلام آخر

ما در این مقاله در رابطه با بخشش ارث و شرایط آن مطالبی را ذکر کردیم. این کار بر اساس قانون باید دارای شرایطی مانند داشتن اهلیت قانونی، رضایت و … باشد. بر همین اساس این امکان وجود دارد که شخصی بخواهد سهم الارث خود را به دیگری یا سایر وراث مانند خواهر، برادر، نوه و … ببخشد.