قرارداد مضاربه چیست و برای انجام آن باید به چه نکاتی توجه کنیم؟

قرارداد مضاربه چیست، پرسشی که می تواند برای افراد حقیقی و حقوقی پیش آید. در واقع مضاربه قرارداد یا پیوندی است که بانک برای معامله با مشتریان خود می بندد. شرع نیز انجام چنین معامله را بین بانک و مشتریان را جایز دانسته البته در شرایطی که تمام ویژگی های مضاربه رعایت گردد. ویژگی هایی که در قانون کشور به طور جامعه درباره آن مطالبی آورده شده و در این مقاله از دادخواه وکالت نیز به بررسی نکات و موارد مربوط به آن خواهیم پرداخت.

قرارداد مضاربه چیست؟

شاید تا به حال این جمله را شنیده اید که سرمایه از ما کار شما، هنگامی که سرمایه گذار بانک باشد و دریافت کننده نیز مالک یک کسب و کار یا فردی که در حال راه اندازی شغلی بوده می توان از قرارداد مضاربه استفاده کرد. در شرایط مضاربه، بانک با دادن کل ملغ مورد نیاز، از فرد می خواهد که در یک مدت مشخص تمامی سرمایه به همراه سود را به او بپردازد.

به طور کلی در چنین قراردادی بانک با مالک کسب و کار شریک می شود. اگر به هر نحوی گیرنده مضاربه در فعالیت تجاری خود شکست بخورد، ملزم به پرداخت سود و سرمایه بانک است. به این صورت که بانک فقط خود را در سود شریک کرده و در ضرر هیچ مسئولیت اشتراکی را نمی پذیرد. در قرارداد مضاربه، مالک به کسی می گویند که سرمایه به او تعلق دارد. در این قرارداد، بانک مالک بوده و شخصی ضارب قلمداد می شود که پول را از بانک برای امور اقتصادی گرفته است.

نکات قرارداد مضاربه چیست؟

با توجه به دگرگونی ها و رخداد های موجود در اقتصاد کنونی، گرفتن مضاربه ریسکی بسیار بزرگ به حساب می آید؛ زیرا مضاربه گیرنده نمی داند که پیش روی او چه خواهد گذشت و آیا در عملیات تجاری خود موفق می شود یا این که شکست می خورد. نکات قابل تاملی در قرارداد مضاربه وجود دارد که با مطالعه آن ممکن است افراد ریسک گزیر و کسانی که ترس از ربا دارند به سمت چنین قراردادی با بانک نروند.

در زیر به دو نکته مهم این قرار داد اشاره کرده ایم:

• مشخص کردن مبلغ توسط بانک: در این قراداد، بانک مبلغ سود دریافتی را مشخص می کند. تعیین کردن مبلغ سود ماهیانه باعث ایجاد ربا در مضاربه می شود.
• وجود شرط ضمان در این قرارداد: قرارداد مضاربه با ضمانت مضارب همراه است. گیرنده مضاربه ضمانت می کند که سرمایه را برگرداند. وجود شرط ضمان خود عاملی برای ابطال این قرارداد خواهد بود.

مضاربه عقد لازم است یا جایز؟

توضیح داده شد که قرارداد مضاربه چیست. از این رو باید دانست که قراردادهای حقوقق یا با عقد لازم پیوند می خورند یا این که عقد جایز باعث انعقاد آن ها خواهد بود. عقدی که هر یک از دو طرفه نمی توانند آن را منفسخ نمایند یا به فسخ قرارداد بپردازند عقدی لازم می باشد.

با از بین رفتن و یا مردن یکی از طرفین، عقد جایز برهم زده نخواهد شد. قرارداد مضاربه عقدی جایز به شمار می رود؛ زیرا هم بانک و هم مضارب در هر لحظه ای از زمان که بخواهند می توانند از این قرارداد خارج گردند. البته بیرون رفتن گیرنده مضاربه، ملزم به رعایت شرایطی خواهد بود. در واقع جایز بودن عقد مضاربه بیش از آن که به نفع دریافت کننده پول باشد به نفع بانک است.

ضرر در مضاربه بر عهده کیست؟

شرط پرداخت سود و سرمایه بانک از قواعد اصلی قرارداد مضاربه به حساب می آید و هیچ تعهدی برای بانک جهت تحمیل ضرر وجود ندارد. حتی نوشتن شرط بین مالک و مضاربه گیرنده مبنی بر تقسیم ضرر یک شرط بیهوده و غیرقانونی بوده و تاثیر حقوقی ندارد.

با منحل شدن کسب و کار و یا زیان دیدن آن مضاربه گیرنده باید کل ضرر را پرداخت نماید. به این صورت عامل مضاربه بعد از ضرر باید از اموال و دارایی هایی که دارد کل مبلغ را به بانک بپردازد. در شرایطی که عامل مال و یا دارایی با ارزش مضاربه نداشته باشد مجازات های برای او مشخص می شود. چناچه عامل نتواند در موعدی که دادگاه به او می دهد مبلغ را برگرداند باید به زندان برود.

راجع به تفاوت مضاربه و ربا چه می دانید؟

تفاوت ربا و مضاربه در دو مورد مطرح شده است. اول این که اگر تجارت با شکست مواجه شد، گیرنده مضاربه می تواند سود را ندهد و فقط اصل سرمایه را به بانک برگرداند. در صورتی که ربا دهنده با این شرط که تحت هر شرایطی باید پول و سود او یک جا پرداخت شود این کار را انجام خواهد داد. تفاوت دوم این بوده که بانک مضاربه را برای کمک به تولید و افزایش رونق کشاورزی و رشد کارخانه ها به متقاضیان ارایه می کند. در صورتی که برای ربادهنده فرقی نمی کند که پول او برای چه هدفی صرف می شود.

کلام آخر

مضاربه مبلغ و پولی است که بانک طی یک قرارداد مشخص به متقاضی پرداخت می کند. این شرط بین بانک و گیرنده پول بوده که در هر شرایطی اصل سرمایه ای که بانک گذاشته به او داده شود. به دلیل تعیین کردن نرخ سود، احتمال ربا بودن مضاربه وجود دارد. بنابراین برای انجام و ثبت چنین قراردادی باید تمامی جوانب را سنجید. سعی شد در این مقاله، جواب روشنی به مفهوم سوال قرارداد مضاربه چیست ارایه دهیم.