وصیت نامه چیست و اقسام آن کدام اند؟
وصیت از انواع اعمال حقوقی می باشد که فرد به کمک آن می تواند به صورت مستقیم در حقوق و اموالش بعد از فوت نیز تصرف داشته باشد، به همین دلیل اغلب افراد قبل از فوت نسبت به تنظیم وصیت نامه اقدام می کنند. ممکن است این سوال برای پیش بیاید که وصیت نامه چیست؟ و اقسام آن کدام است؟ برای یافتن پاسخ این سوال تا پایان مطلب همراه ما باشید.
وصیت نامه چیست؟
وصیت نامه جزو اسنادی می باشد که شخص قبل از مرگ در این سند می تواند برای بازماندگان ( وصی خود ) سفارش هایی را ثبت کند، وصی نیز موظف است به کلیه سفارشات موصی بعد از فوت عمل کند. در صورتی که تمایل به تنظیم وصیت نامه دارید بهتر است در مورد اصطلاحات و انواع وصیت نامه چیست؟ اطلاعاتی را بدست آورید.
از مهم ترین اصطلاحاتی که در زمان تنظیم وصیت نامه مورد استفاده قرار می گیرند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. موصی:
به فردی که وصیت می کند و اقدام به تنظیم وصیت نامه می نماید، موصی گفته می شود.
2. موصی له:
به فرد یا افرادی که وصیت تملیکی به سود آن ها است، موصی له گفته می شود.
3. موصی به:
به فرد یا افرادی که خطاب به آن ها وصیت انجام شده است موصی به گفته می شود.
4. وصی:
وصی فردی است که موصی وی را مامور به اجرای وصیت نامه کرده است، وصی در واقع می تواند بعد از مرگ موصی در اموال و سایر مسائل مربوط به وی تصرف نماید.
انواع وصیت نامه چیست؟
وصیت نامه با توجه ماهیت حقوقی به دسته های زیر تقسیم می شود:
1. وصیت نامه تملیکی:
بنابر ماده 826 قانونی مدنی: “به موجب وصیت نامه تملیکی موصی پس از مرگ مال یا چیزی را برای افراد یا فردی مشخص به جای می گذارد.” بنابر قانون مذکور موصی می تواند قبل از مرگ به کلیه اموال خود سر و سامان بدهد و تکلیف آن ها را روشن کند.
2. وصیت نامه عهدی:
اعتبار این نوع وصیت نامه مطابق با قانون مدنی می باشد، مطابق با این نوع وصیت نامه، موصی مال خود را به فرد دیگری واگذار نخواهد کرد، بلکه فقط وظیفه رسیدگی به آن را بر دوش فرد دیگر می گذارد. مطابق با وصیت نامه عهدی، وصی مامور به انجام اموری از سمت موصی می گردد. وصی می تواند قبل از فوت موصی از انجام وظایفی که برای وی مشخص شده است سر باز بزند، شایان ذکر است، این امکان بعد از مرگ وصی وجود نخواهد داشت.
اگر وصی نسبت به وظایفی که موصی برعهده اش گذاشته است واقف نباشد، بعد از مرگ موصی متوجه ماموریت و وظیفه اش شود، نمی تواند از قبول ماموریت خود انصراف دهد، این دین تا زمانی که وصی ماموریتش را انجام دهد بر گردن وی خواهد بود.
انواع وصیت نامه بر اساس اعتبار
اگر وصیت نامه به شکل مکتوب تبدیل شود اعتبار آن بیشتر خواهد بود، بنابراین بهتر است وصیت نامه را به صورت مکتوب تنظیم کنید زیرا وصیت نامه شفاهی دارای اعتبار زیادی نمی باشد. تنظیم وصیت نامه به شکل مکتوب را می توانید به سه روش زیر انجام دهید که هر یک از این روش ها ویژگی های خاص خود را دارند:
1. وصیت نامه خودنوشت:
وصیت نامه خودنوشت، جزو ساده ترین انواع وصیت نامه به شمار می رود. برای تنظیم این نوع وصیت نامه نیازی نیست که فرد به دفاتر قانونی مراجعه کند. مزیت تنظیم وصیت نامه به صورت خودنوشت این است که فرد می تواند بدون اطلاع اطرافیان و صرف هزینه اضافه وصیت نامه خود را تنظیم کند.
برای تنظیم وصیت نامه خودنوشت بهتر است نکات زیر را مد نظر داشته باشید:
- فرد باید وصیت نامه را به خط خودش بنویسد، علاوه بر این امضای وصیت نامه ضروری است.
- اگر موصی تمایل دارد مطالب جدیدی را به وصیت نامه بیفزاید باید مجددا وصیت نامه را امضاء کند، زیرا قسمتی که به وصیت نامه اضافه می شود، وصیت جدید به شمار می رود.
- خطر مفقود شدن وصیت نامه خودنوشت زیاد است، به همین دلیل وصیت نامه باید نزد فردی امین یا وکیل دادگستری به امانت سپرده شود.
- اخذ نظرخواهی از مشاورین حقوقی برای تنظیم این نوع وصیت نامه ضروری است، زیرا امکان رد مقبولیت وصیت نامه خودنوشت بسیار زیاد است.
2. وصیت نامه محضری:
وصیت نامه محضری، رسمی ترین نوع وصیت نامه به شمار می رود که برای تنظیم آن موصی باید به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کند. وصیت نامه محضری در دفاتر اسناد رسمی به صورت قانونی تنظیم می شود. این نوع وصیت نامه دارای اعتبار زیادی می باشد. برای تنظیم یا ایجاد تغییر در وصیت نامه محضری فرد باید هزینه قابل توجهی را صرف کند، به همین دلیل تعداد متقاضیان برای تنظیم این نوع وصیت نامه محدود می باشد.
3. وصیت نامه سری:
این نوع وصیت نامه مابین انواع وصیت نامه محضری و خودنوشت قرار دارد، مطابق با وصیت نامه سری، موصی می تواند کلیه سفارشات خود را مکتوب نماید و آن ها را به امضاء برساند، پس از طی مراحل مذکور، موصی می تواند وصیت نامه سری را به دفاتر اسناد رسمی بسپارد تا از وصیت نامه نگهداری کنند.
برای تنظیم وصیت نامه سری بهتر است نکات زیر را مد نظر داشته باشید:
- وصیت نامه سری نیازی نیست که توسط موصی نوشته شود، در صورتی که موصی سواد نداشته باشد می تواند از شخص دیگری برای نوشتن وصیت نامه کمک بگیرد.
- درج امضای موصی در انتهای وصیت نامه الزامی است.
- این نوع وصیت نامه دارای اعتبار قانونی می باشد.
بررسی شرایط تنظیم وصیت نامه
شروط تنظیم وصیت نامه چیست؟ این سوال ممکن است در زمان تنظیم وصیت نامه به ذهن هر فردی خطور کند، در پاسخ به سوال مذکور باید بگوییم که رعایت برخی از شروط در زمان نوشتن وصیت نامه الزامی می باشد، به همین دلیل کسب اطلاعات لازم درباره هر یک از این شروط الزامی است.
از مهم ترین انواع شرایط تنظیم وصیت نامه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موصی در زمان تنظیم وصیت نامه نمی تواند وراث را از همه ارث و میراث محروم نماید.
- موصی نمی تواند کلیه اموال خود را به یکی از ورثه ببخشد، در صورتی که موصی این کار را انجام دهد، در زمان اجرای وصیت نامه وی فقط ثلث اموالش نافذ می باشد. شایان ذکر است که بعد از فوت وی باقی مانده اموال ( 2/3 باقی مانده ) مطابق با قانون ارث در بین ورثه تقسیم می شود.
- اگر بعد از امضاء موصی تمایل به ایجاد تغییرات در وصیت نامه باشد، باید وصیت نامه مجددا توسط وی امضاء شود. اگر موصی مجددا وصیت نامه را امضاء نکند، وصیت نامه فاقد اعتبار خواهد بود.
- اگر فردی وصیت نماید که بعد از مرگ وی، کلیه اموال و دارایی به همسرش واگذار شود، وصیت وی در ثلث ترکه نافذ می باشد و باقی مانده اموال در بین سایر ورثه تقسیم می شود.
- انگشت یا مهر موصی هرگز جایگزین امضاء وی نمی گردد.
- وصیت نامه دارای اعتبار زمانی خاصی نمی باشد، علاوه بر این مهلت خاصی برای انجام وصیت نامه تعیین نمی شود.
- انجام وصیت به نفع جنین مشروط امکان پذیر است (انجام وصیت برای فرزندی که متولد نشده است صحیح می باشد)، مشروط بر اینکه فرزند زنده متولد گردد.
کلام آخر
در این مطلب با مفهوم وصیت نامه چیست؟ و انواع وصیت نامه آشنا شدید، امیدواریم با مطالعه این مطلب اطلاعات لازم را در این زمینه بدست آورده باشید. شایان ذکر است، تنظیم وصیت نامه جزو کارهای اختیاری به شمار می رود ولی بهتر است هر فردی نسبت به تنظیم وصیت نامه اقدام نماید و قوانین تنظیم وصیت نامه را رعایت کند، علاوه بر این ورثه می توانند بعد از فوت موصی نسبت به تنظیم صلح نامه ارث اقدام نمایند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مسائل حقوقی و کیفری به شما همراهان همیشگی و عزیز پیشنهاد می دهیم به صفحه اصلی وب سایت دادخواه وکالت مراجعه کنید.
