حق سرقفلی چیست و چگونه می توان آن را انتقال داد؟

حق سرقفلی چیست؟ سرقفلی مفهومی در فعالیت های تجاری است. زمانی که شخصی برای شروع تجارت خود تصمیم می گیرد مغازه و یا واحدی را از مالک اجاره کند، این شخص بعد از مدتی ماندن در مغازه در صورتی که فعالیت تجاری او مسیر درستی را طی کند بین مردم محل شناخه می شود. این شناخت باعث معروفیت مغازه و ایجاد سرقفلی برای آن خواهد شد. در این مقاله از دادخواه وکالت برای بیان حق سرقفلی مطالبی را شرح می دهیم تا بیشتر با این موضوع آشنا شوید.

حق سرقفلی چیست؟

قانون با تعیین حق سرقفلی از حقوق مستاجر در برابر موجر دفاع می کند. در واقع مستاجر از طریق فروش سالم، ملک را زنده کرده و از این طریق حق کار و تجارت را به او اختصاص دارد. حق کسبی که حق سرقفلی به شمار می رود.

در گذشته و تا اکنون مستاجر با استفاده از این حق می تواند برای مدت مدیدی یک باب مغازه را از صاحب اصلی آن اجاره کند. چناچه مالک از دادن اجاره به مستاجر قبلی ممناعت به عمل آورد قانون با او برخورد خواهد کرد؛ زیرا این مستاجر بوده که باعث ایجاد شهرت مغازه شده است.  اگر مالک قرار داد او را تمدید نکند و خود بخواهد از شهرت و اعتبار کسب شده استفاده کند می توان آن را خطاکار دانست. خطایی که می تواند با استفاده از شکایت مستاجر، موجر را به دادگاه  بکشاند. بنابراین در جواب این سوال که حق سرقفلی چیست باید گفت اعتباری و شهرتی که نتیجه فعالیت مستاجر در مغازه است.

فرق مالکیت و سرقفلی چیست؟

مالک سرقفلی بودن به معنای مالکیت ملک نیست. در واقع مالکیت به صاحب ملک تجاری و یا مغازه ای گفته می شود که آن را خریده و یا این که از اجدادش به او ارث رسیده است.

مالک کامل کسی است که شش دانگ سند ملک به نام او زده شده است. او می تواند در هر لحظه ای از زمان که بخواهد ملک خود را برای فروش بگذارد. باید به این نکته اشاره شود زمانی که مالک به دنبال سریع ترین راه گرفتن حکم تخلیه مستاجر است نباید نسبت به حق سرقفلی بی توجه باشد.

حق سرقفلی چیست، سرقفلی حقی بوده که مستاجر برای به دست آوردن آن برنامه هایی را اجرا کرده و زحماتی را کشیده است. مالکیت عین قلمداد می شود و سرقفلی منفعت حاصل از اجاره عین به شمار می رود. مالکیت در برابر سرقفلی دارای عمومیت بیشتری بوده و علاه بر املاک غیر قابل انتقال می تواند دیگر دارایی هایی نظیر خودرو، ابزار و غیره را در بر گیرد. در صورتی که سرقفلی فقط به اجاره واحد تجاری مربوط است.

آیا مالک می تواند سرقفلی را بگیرد؟

درست است که از نظر قانونی مستاجر مالک قانونی یک ملک نخواهد بود، ولی اگر در آن ملک کار کرده و باعث ایجاد سرقفلی برای ملک شده مالک سرقفلی حساب می شود. اگر مالک اصلی ملک تجاری بخواهد، ملک را از اختیار مستاجر خارج کند و خود یک فعالیت تجاری در آن راه اندازی نماید و یا این که آن را به شخص دیگری اجاره دهد بحث حق سرقفلی چیست باید حل گردد.

در این جا این سوال مطرح می شود که آیا مالک می تواند سرقفلی را بگیرد. باید گفت مالک در شرایطی می تواند این کار را انجام دهد که مبلغی به عنوان حق سرقفلی به مستاجر و یا صاحب سرقفلی بپردازد. مبلغی که باید با توافق و کسب رضایت مستاجر قبلی تعیین شود. در برخی مواقع، نرخ تعیین شده برای سرقفلی شاید با ارزش واقعی ملک برابری کند. بنابراین صاحب ملک نمی تواند به صورت خودسرانه حق سرقفلی را بگیرد و یا این که نسبت به آن بی توجه باشد.

اختیارات مالک سرقفلی چقدر است؟

اگر مالک قبلی سرقفلی، این حق را فروخته باشد تمام اختیارات از او سلب خواهد شد. از جمله اختیارات مالک سرقفلی این است، اگر رغبتی به فروش حق سرقفلی ندارد می تواند از اجاره آن به سد برسد. او می تواند حق سرقفلی را به مالک اصلی مغازه و یا مستاجر جدیدی که مغازه را گرفته اجاره دهد.

کسی نمی تواند سرقفلی را لمس کند؛ زیرا یک حق غیر ملموس بوده که دارای دامنه اختیارات برای مالک خود است. موجر تا زمانی که حق سرقفلی را پرداخت نکرده باشد نمی تواند ملک را اجاره دهد. چنانچه دلیل تخلیه ملک قصوراتی باشد که مستاجر مرتکب شده در چنین شرایطی اگر موضوع به دادگستری کشیده شود مالک تعهدی به پرداخت مبلغ کل سرقفلی ندارد ولی باید حداقل نصف مبلغ را پرداخت نماید.

آیا تبدیل سند سرقفلی به مالکیت امکان پذیر است؟

بعد از مشخص شدن این موضوع که حق سرقفلی چیست به دنبال بررسی این هستیم تا نشان دهیم آیا می توان سند سرقفلی را به مالکیت تغییر داد یا خیر. روش های نقل انتقال و جابه جایی مالکیت سرقفلی در زیر آمده است:

• جابه جایی مجاز (حق انتخاب): در این شیوه، مالک نسبت به جابه جایی سند رضایت کامل دارد.
• جابه جایی اجباری: این نوع جابه جایی غیر ارادی و بر اساس شرایط خاص به وجود می آید.
• جابه جایی قانونی: دادگستری مجوز و دستور لازم برای جابه جایی سند سرقفلی را داده است.

کلام آخر

هنگامی که به واسطه فعالیت تجاری شخصی، ملکی دارای اعتبار می شود سرقفلی به وجود می آید. سرقفلی هنگامی در اختیار مالک قرار می گیرد که مبلغ معادل ارزش آن را پرداخت کرده باشد. بنابراین بعد از بیان این که حق سرقفلی چیست باید به اختیارات مالک سرقفلی و این که در شرایط گوناگون، امکان انتقال سند سرقفلی وجود داشته اشاره شود.