قرار شبه قاطع چیست و انواع آن

در دادگاه برای رسیدگی به پرونده ها قرارهای مختلفی صادر می شود که این قرارها انواع مختلفی دارند که یکی از آن ها قرار قاطع دعوا است. البته گاهی اوقات پس از آنکه یک پرونده به دادگاه ارجاع داده می شود، مشخص می گردد که آن دادگاه صالح به رسیدگی آن پرونده نمی باشد؛ از همین رو در چنین مواقعی قرار شبه قاطع صادر می شود. حال ما تصمیم داریم در این مقاله بررسی کنیم که قرار شبه قاطع چیست و چه انواعی دارد.

قرار شبه قاطع چیست؟

قرارهای شبه قاطع در حقیقت قرارهایی هستند که اگر دادگاه آن را صادر کند، پرونده از دور رسیدگی خارج خواهد شد که برای مثال می توان به قرار عدم اهلیت اشاره کرد. البته حالت دیگری نیز وجود دارد و آن این است که اگر پرونده از دادگاه خارج شود، همان پرونده به دادگاه یا شعبه دیگر فرستاده می شود تا بررسی های لازم صورت گیرد که برای مثال می توان به قرار عدم صلاحیت و قرار امتناع اشاره کرد که رسیدگی به آن ها در جای دیگر انجام می شود.

انواع قرار شبه قاطع

در بخش قبل به سوال قرار شبه قاطع چیست پاسخ دادیم؛ اما باید بدانید که مطابق قانون آیین دادرسی مدنی، قرارهای شبه قاطع انواع مختلفی دارند که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.

قرار عدم اهلیت یکی از طرفین

این نوع از قرار شبه قاطع به پرونده های مطروحه مربوط می شود که خواهان و خوانده یکبار علیه یکدیگر طرح دعوی کرده باشند که پرونده به دادگاه دیگر فرستاده می شود تا رسیدگی لازم انجام شود. البته گاهی اوقات دعوی قبلی مطروحه نیست، اما با کسی که طرح دعوی نموده یا همان خواهان دعوی ارتباط کامل دارد که در چنین شرایطی طبق ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی، خوانده دعوی می تواند به ماهیت دعوی ایراد بگیرد که در چنین شرایطی دادگاه حکم صدور قرار عدم اهلیت یکی از طرفین را صادر می کند.

قرار عدم صلاحیت

از دیگر انواع قرار شبه قاطع می توان به قرار عدم صلاحیت اشاره کرد؛ حال منظور از قرار عدم صلاحیت چیست؟ برای مثال شرایطی را تصور کنید که یک پرونده به دادگاه ارجاع داده می شود، اما دادگاه صلاحیت و توانایی رسیدگی به پرونده را ندارد. در چنین حالتی شخصی که علیه او طرح دعوی شده است یا همان شخص خوانده می تواند براساس بند الف ماده 84 آیین دادرسی مدنی، به عدم صلاحیت دادگاه ایراد بگیرد. اگر چنین ایرادی به دادگاه وارد شود، قرار عدم صلاحیت صادر خواهد شد. در ادامه پرونده از دادگاه خارج می شود و به دادگاهی که صلاحیت دارد ارجاع داده خواهد شد. البته گاهی اوقات نیز ممکن است پرونده به دیوان عالی فرستاده شود تا یک مرجع صالح برای رسیدگی به آن مشخص گردد.

قرار امتناع از رسیدگی

آخرین نوع از قرار شبه قاطع، قرار امتناع از رسیدگی است. گاهی اوقات شرایطی پیش می آید که در بعضی از پرونده های مطروحه در دادگاه، طبق نظر دادرس قادر به بررسی و رسیدگی نیستند. در چنین شرایطی طبق ماده 91 آیین دادرسی مدنی، برای پرونده قرار امتناع از رسیدگی صادر خواهد شد. با صدور این قرار، پرونده از شعبه رسیدگی کننده خارج می شود و باید به شعبه دیگری از دادگاه یا دادگاه دیگر ارجاع شود تا بررسی های لازم صورت گیرد.

قرار قاطع دعوا و شبه قاطع چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

تا به اینجا در راستای پاسخ به سوال قرار شبه قاطع چیست اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دادیم؛ حال شاید برای شما در رابطه با تفاوت بین قرار قاطع دعوا و قرار شبه قاطع سوال پیش آید که در پاسخ باید گفت قرار قاطع دعوا در حقیقت به قراری گفته می شود که یک دعوا را در زمینه خود به پایان می رساند و زمانی که دادرس آن را صادر می کند، خود را از رسیدگی به آن رها خواهد کرد. اما قرار شبه قاطع قراری است که با صدور آن روند رسیدگی به پرونده از سوی دادگاه متوقف می شود و دادگاه دیگر موظف به رسیدگی خواهد بود.

کلام آخر

قرارهای صادره در دادگاه انواع مختلفی دارند که یکی از آن ها قرار شبه قاطع است؛ از همین رو ما در این مقاله به سوال قرار شبه قاطع چیست و چه انواعی دارد پرداختیم تا متوجه چیستی این قرار و همچنین تفاوت آن با قرار قاطع شوید تا در صورتی که در دادگاه با آن روبرو شدید اطلاعات لازم را در اختیار داشته باشید و بهترین عملکرد را دربرابر حکم صادره از خود نشان دهید.