انواع اوراق قضایی چیست؟

به مجموعه ای از اسناد و مدارکی که در دادگاه حقوقی و کیفری مورد استفاده قرار می گیرند، اوراق قضایی گفته می شود. شایان ذکر است که اوراق قضایی مجموعه ای از اظهارنامه ها، ابلاغیه ها و… می باشد. در این مقاله از وب سایت دادخواه وکالت به بررسی انواع اوراق قضایی خواهیم پرداخت که امیدواریم از مطالعه این مطلب نهایت بهره را ببرید.

بررسی انواع اوراق قضایی

اوراق قضایی تاثیر زیادی روی رای دادگاه و قاضی دارند بنابراین به شما عزیزان پیشنهاد می دهیم که از همان ابتدای تشکیل پرونده این نوع اوراق را به همراه خودتان داشته باشید، علاوه بر این بهتر است اوراق قضایی را بعد از خاتمه یافتن پرونده، در مکانی مناسب نگهداری کنید زیرا از این نوع اوراق به عنوان سند و مدرک استفاده می شود. در صورتی که دچار مشکلات حقوقی یا کیفری شده اید بهتر است اطلاعات لازم را در مورد انواع اوراق قضایی بدست آورید تا بتوانید برای رسیدگی به دعاوی از آن ها استفاده کنید.

انواع مختلف اوراق قضایی

اوراق قضایی به دسته های زیر تقسیم بندی می شوند که هر یک از آن ها دارای ویژگی های خاص خود می باشند:

1. دادخواست:

برای شروع دعاوی حقوقی از دادخواست استفاده می شود، مطابق با ماده 48 قانون آیین دادرسی می توان گفت:” دادخواست شیوه رسمی برای ارائه طرح دعاوی در محاکم دادگستری به شمار می رود و از آن برای رسیدگی به امور حقوقی استفاده می شود.” شایان ذکر است که از دادخواست برای شروع دعاوی کیفری استفاده نمی شود.

دادخواست ها به صورت برگه های چاپی یا سربرگ در اختیار متقاضیان قرار داده می شوند و عموم مراجعین باید از آن ها برای طرح دعاوی استفاده نمایند. شایان ذکر است در زمان مراجعه به محاکم قضایی باید نسبت به تنظیم دادخواست به صورت کتبی اقدام کنید. دادخواست از سوی شاکی یا خواهان بر علیه خوانده تنظیم می گردد، بنابراین باید مشخصات طرفین در دو طرف دادخواست درج شود. اگر دادخواست توسط فردی غیر از خواهان تنظیم شود باید مشخصات دقیق فرد نیز در دادخواست ذکر گردد. بعد از ابطال تمبر و پرداخت هزینه های مربوط به دادرسی، دادخواست ثبت می شود و به دفتر معاونت ارسال می گردد تا برای تعیین شعبه صالح در دفتر معاونت تصمیم گیری لازم اتخاذ شود، به محض اینکه دادخواست به شعبه ارجاع داده شد، دفتر شعبه باید دادخواست را در دفتر مخصوص عرایض ثبت نماید تا در نوبت مقرر به آن رسیدگی شود.

2. اظهارنامه:

اظهارنامه وسیله رسمی برای اخذ حق و حقوق است، به این نکته توجه داشته باشید که اظهارنامه دادگاه را ملزم به رسیدگی و پیگیری نخواهد کرد و با استفاده از اظهارنامه نمی توان طرفین را در یک رابطه دادرسی قرار داد. اظهارنامه از انواع اوراق قضایی به شمار می رود که دارای شکل خاص و سربرگ مخصوص می باشد. هر فردی می تواند با پر نمودن اظهارنامه و درج اطلاعات در آن، به صورت مستقیم حق و حقوق خود را مطالعه کند.

3. اخطاریه:

اخطاریه نوعی دعوت نامه است که از سمت دادگاه حقوقی برای طرفین پرونده، شهودین و اشخاص ثالث ارسال می شود و افراد مذکور بعد از دریافت اخطاریه باید در جلسه رسیدگی دادگاه حاضر شوند. این نوع اوراق قضایی نیز به صورت چاپی هستند و فرم آن ها خاص است و در دفتر دادگاه از آن استفاده زیادی می شود. در این نوع اوراق مشخصات فرد یا افرادی که باید در جلسه دادگاه حاضر شوند درج می گردد. اخطاریه بسیار مهم و جدی است و در صورتی که افراد بعد از دریافت اخطاریه به دادگاه مراجعه نکنند برای آن ها مشکلات جدی ایجاد می شود. اخطاریه برای امور مدنی صادر می گردد و دارای جنبه اعلامی است.

4. احضاریه:

از احضاریه زمانی استفاده می شود که در دعاوی کیفری دادستان، بازپرس یا قاضی تشخیص دهند که حضور فرد یا افرادی تحت عنوان مظنون، شاهد یا متهم برای کشف حقیقت در جلسه دادگاه الزامی است، توجه داشته باشید که افراد مذکور بعد از دریافت احضاریه باید در مکان و زمان مشخص شده در جلسه دادگاه حاضر شوند. در برخی از موارد ممکن است فرد بعد از دریافت احضاریه به دادگاه مراجعه نکند که در این صورت برای وی دستور جلب صادر می گردد. با توجه به اینکه احضاریه برای جرم و جنایت ها تنظیم می شود به همین دلیل ضمانت اجرای آن نیز قوی تر خواهد بود و مدعی علیه نیز باید جهت عدم حضور خود در دادگاه عذر بسیار موجهی داشته باشد در غیر این صورت برای وی حکم جلب صادر می شود و ممکن است وی تعزیر نیز شود. اگر مدعی علیه دارای عذر موجه ای برای عدم حضور در جلسه دادگاه باشد باید گواهی معتبری را برای عدم حضور خود به دادگاه توسط نماینده قانونی اش ارسال کند. احضاریه برای امور کیفری صادر می شود و در صورتی که به آن توجه نشود بدون تردید فرد دچار مشکلات زیادی می گردد.

5. کیفرخواست:

کیفرخواست، درخواست کتبی دادستان از دادگاه می باشد تا بتواند فردی را که با بررسی های دقیق بازپرس در دادسرا به عنوان متهم معرفی شده است، محکوم کند. برای رسیدگی به برخی از جرائم نیازی به صدور کیفرخواست نیست و دادگاه به صورت مستقیم وارد مرحله رسیدگی می شود. شایان ذکر است اغلب جرائم بعد از انجام شکایت در کلانتری و ارجاع پرونده به دادسرا، با صدور کیفرخواست تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت.

اعتراض به کیفرخواست در مرحله صدور آن امکان پذیر نیست ولی متهم باید بعد از صدور کیفرخواست در دادگاه حاضر شود و از حق و حقوق خود دفاع نماید و همواره تلاش لازم را داشته باشد تا بتواند کیفرخواست را رد کند.

مندرجات کفرخواست مطابق با ماده 2 قانون اصلاح تشکیل دادگاه های انقلاب و عمومی به شرح زیر می باشد:

• نام و نام خانوادگی، سن،شغل، نام پدر، محل اقامت مجرم، میزان تحصیلات مجرم و وضعیت تاهل
• نوع قرار تامین با قید این موضوع که مجرم بازداشت است یا خیر؟
• دلایل و نوع اتهام
• مواد قانونی مورد استناد
• سوابق محکومیت کیفری متهم
• تاریخ وقوع جرم
• محل وقوع جرم

6. دادنامه:

دادنامه یکی دیگر از انواع اوراق قضایی به شمار می رود، نظر قطعی قاضی در مرحله تجدیدنظر، بدوی و پس از شنیدن اظهارات طرفین دعاوی در قالب حکم و رای نهایی در دادنامه ثبت می گردد. به این نکته توجه داشته باشید که کلیه اطلاعات و ادله باید همراه با تاریخ دقیق در دادنامه وارد شوند سپس دادنامه از سوی دفتر دادگاه تایپ و چاپ می گردد.

7. اجرائیه:

اجرائیه یکی دیگر از انواع اوراق قضایی می باشد، پس از اتمام کلیه مراحل رسیدگی، صدور قرارها، شنیدن دفاعیه، جمع آوری مستندات و ادله و… قاضی نسبت به صدور رای نهایی اقدام می کند. اجرائیه از سوی دادگاه به دایره اجرای احکام ارسال می شود. اجرائیه دارای فرم چاپی مخصوصی می باشد که پس از تنظیم باید به امضای رئیس دادگاه و مدیر دفتر برسد.

کلام آخر

همانطور که در این مطلب مطالعه کردید انواع اوراق قضایی جزو مهم ترین اوراق در دادگاه به شمار می روند که هر یک از آن ها دارای کاربرد خاص خود می باشند. وکیل متخصص درباره اوراق قضایی مختلف و کاربرد آن ها دارای اطلاعات زیادی است، به همین دلیل به شما عزیزان پیشنهاد می دهیم برای رسیدگی به پرونده کیفری یا حقوقی بهتر است از بهترین وکیل کمک بگیرید، زیرا وکیل می تواند با تکیه بر دانش و تخصص خود پرونده را در سریع ترین زمان ممکن به سمت رسیدن به نتایج رضایت بخش سوق دهد.