انواع ضمانت نامه بانکی چیست؟
ضمانت نامه بانکی جزو قراردادهایی است که بنا به درخواست مشتری بین بانک و شخصی که خواهان تضمین است، بسته می شود، در چنین حالتی بانک ضامن مشتری است و در صورتی که مشتری مطابق با ضمانت نامه به تعهد خود عمل نکند و از پرداخت دین خودداری نماید، بانک به عنوان ضامن موظف است که مبلغ تعهد را بپردازد. انواع ضمانت نامه بانکی در میان قراردادهای مربوط به ضمانت، جزو قراردادهای خاص به شمار می رود و برای قراردادهای کلان یا دولتی این نوع قرارداد منعقد می گردد. در ادامه این مطلب از دادخواه وکالت به بررسی انواع ضمانت نامه های بانکی خواهیم پرداخت که امیدواریم با مطالعه این مطلب اطلاعات لازم را در این زمینه بدست آورید.
آشنایی با انواع ضمانت نامه بانکی
در اصول حسابداری، ضمانت نامه به قرارداد و سندی گفته می شود که بانک برای ضمانت معامله بین سازمان ها، افراد یا شرکت های مختلف صادر می نماید. در واقع ضمانت نامه بانکی جزو اسنادی است که موجب آن ضامن در مقابل ضمانت خواه متعهد می گردد که به صورت عندالمطالبه مطابق با زمانی که در ضمانت نامه درج شده است مبلغ مشخصی را به ذینفع پرداخت می کند. حال که با مفهوم ضمانت نامه بانکی آشنا شدید بهتر است در مورد ارکان ضمانت نامه نیز اطلاعاتی را بدست آورید. از مهم ترین ارکان ضمانت نامه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضمانت خواه
- ضامن
- موضوع ضمانت نامه
- ذینفع ضمانت نامه
- مبلغ مربوط به وجه الضمان
- تاریخ سر رسید یا اعتبار ضمانت نامه
بررسی انواع ضمانت نامه بانکی
ضمانت نامه های بانکی مانند انواع اوراق قضایی دارای انواع مختلفی هستند که از مهم ترین انواع ضمانت نامه بانکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. ضمانت نامه بانکی شرکت در مزایده یا مناقصه:
برخی اوقات دولت برای خرید یا فروش اموال خود نسبت به برگزاری مزایده یا مناقصه اقدام می نماید و ارگان های مربوطه نیز موظف هستند که توسط رسانه ها موضوع مزایده را به اطلاع عموم برسانند. اشخاصی که تمایل به شرکت در مزایده یا مناقصه دارند باید ابتدا ثبت نام خود را در مزایده یا مناقصه انجام دهند. افراد برای اینکه بتوانند در مزایده یا مناقصه شرکت نمایند باید در کنار پیشنهاد خود ضمانت نامه بانکی برای شرکت در مزایده یا مناقصه را تسلیم کنند.
2. ضمانت نامه بانکی پیش پرداخت:
در اغلب قراردادها ممکن است پیمانکار یا فروشنده درخواست ضمانت کنند که در این صورت درصدی از ارزش پیمان برای فروش کالا یا ارائه خدمات در قرارداد با ذینفع باید منعقد گردد به همین دلیل ضمانت های بانکی از نوع پیش پرداخت به ذینفعان از انجام به موقع تعهدات از طرف ضمانت خواه این اطمینان را می دهند که در صورت پیشرفت کار یا ارائه صورت وضعیت این مبلغ از سمت ذینفع قابل پرداخت است.
3. ضمانت نامه حسن انجام تعهدات:
اعتبار شخصی که درخواست ضمانت کرده است باید در برابر فردی که ضمانت به نفع وی انجام شده است تضمین گردد، در چنین مواقعی برای تضمین ضمانت و تعهدات از ضمانت نامه حسن انجام تعهدات استفاده می شود.
4. ضمانت نامه تعهد پرداخت:
این نوع ضمانت نامه از انواع ضمانت نامه بانکی به شمار می رود که مطابق با آن باید بانک ضمانت پرداخت دیون و بدهی ها را در موعد معین نماید.
5. ضمانت نامه مربوط به حسن انجام کار:
این نوع ضمانت نامه جهت تضمین کارکرد پروژه از طرف بانک صادر می گردد، مطابق با این نوع ضمانت نامه بانک باید تضمین نماید که اگر پروژه مطابق با قرارداد، هیچگونه پیشرفت و بازدهی نداشت، مبلغ ضمانت آن را پرداخت نماید.
6. انواع ضمانت نامه گمرکی:
افرادی که کالا وارد کشور ایران می کنند برای ترخیص کالا موظف هستند تا حقوق گمرکی خود را پرداخت نمایند، در صورتی که فردی قادر به پرداخت حق گمرکی خود نباشد باید معادل با حق گمرکی به اداره گمرک، ضمانت نامه بانکی ارائه دهد، که به این این نوع از ضمانت ها، انواع ضمانت نامه بانکی گمرکی گفته می شود.
7. ضمانت نامه متفرقه بانکی:
این نوع ضمانت نامه دارای فرم خاصی نمی باشد و بنا به درخواست مشتری از طرف بانک برای تضمین نمودن موارد خاص صادر می گردد.
8. ضمانت نامه مربوط به استرداد کسور وجه الضمان:
از این ضمانت نامه برای قراردادهای کار استفاده می شود، کارفرما می تواند برای تضمین حسن انجام کار مبلغی را از پیمانکار دریافت نماید که این مبلغ حدود 10 درصد از صورت وضعیت پیمانکار است و باید در حسابی نزد کارفرما نگهداری گردد.
مزایای استفاده از انواع ضمانت نامه بانکی چیست؟
از مهم ترین مزیت های استفاده از ضمانت نامه های بانکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این نوع ضمانت نامه ها دارای امنیت و اعتبار هستند.
- استفاده از ضمانت نامه بانکی باعث رشد کسب و کارهای مختلف می شود.
- استفاده از این نوع ضمانت نامه ها باعث افزایش معاملات تجاری می گردد به همین دلیل می توان گفت استفاده از ضمانت نامه بانکی باعث افزایش رشد اقتصاد کشور می گردد.
- با استفاده از این نوع ضمانت نامه می توان به مشاغل و شرکت های کوچک اعتبار بخشید.
کاربرد ضمانت های بانکی چیست؟
ضمانت های بانکی دارای کاربردهای مختلفی هستند که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. خروج از کشور:
مشمولین نظام وظیفه در صورتی که قصد خروج از کشور را دارند می توانند از این نوع ضمانت نامه ها استفاده نمایند.
2. اخذ وام:
افرادی که نیاز به اخذ وام و تسهیلات دارند می توانند از ضمانت نامه بانکی برای تایید خود استفاده نمایند.
3. شرکت در مناقصه:
از این نوع ضمانت نامه برای تضمین شرکت افراد در مناقصه استفاده می شود، علاوه بر این با استفاده از این نوع ضمانت نامه نیز می تواند انجام تعهدات را تضمین کرد. شایان ذکر است که اعتبار انواع ضمانت نامه های بانکی تا برگزاری مناقصه می باشد.
4. وثیقه دادگاه:
این نوع ضمانت نامه در رده ضمانت تعهد پرداخت قرار دارد و دارای اعتبار زیادی است.
شرایط صدور ضمانت نامه های بانکی چیست؟
از مهم ترین شرایط صدور انواع ضمانت نامه بانکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افتتاح حساب در بانک مربوطه توسط ضمانت خواه
- تایید تمکن مالی ضمانت خواه به دلیل رعایت تعهدات
- تایید نمودن اصالت قرارداد بسته شده بین ذینفع و ضمانت خواه
- صدور ضمانت نامه مطابق با شرایط درج شده در آیین نامه
- پرداخت 5 درصد به بانک به عنوان مبلغ ضمانت نامه
وثایق قابل قبول برای صدور ضمانت نامه بانکی
افرادی که متقاضی صدور ضمانت نامه های بانکی هستند باید بتوانند وثایق مورد قبولی را به بانک مربوطه ارائه دهند، از انواع وثایق قابل قبول برای صدور انواع ضمانت نامه بانکی که باید به بانک ارائه داده شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افتتاح سرمایه گذاری در بانک مربوطه
- ارائه سفته
- ارائه اموال منقول
- ارائه تضمین از بانک معتبر
- ارائه سهام برای شرکت های قابل پذیرش در بورس
مدت زمان اعتبار ضمانت نامه های بانکی چقدر است؟
در ضمانت نامه باید مدت زمان اعتبار آن درج شود، اعتبار ضمانت های بانکی از زمان صدور آن ها آغاز می گردد و مطابق با زمانی که در متن ضمانت نامه درج گردیده است، اعتبار ضمانت نامه به پایان می رسد. به این نکته توجه داشته باشید که بعد از پایان اعتبار، ضمانت نامه بانکی فقط در شرایطی که ذینفع درخواست تمدید آن را داشته باشد قابل تمدید خواهد بود در غیر این صورت امکان تمدید ضمانت نامه وجود نخواهد داشت.
کلام آخر
در زمان عقد قراردادهای تجاری و کاری بین افراد یا سازمان های مختلف باید اعتماد طرفین قرارداد یا معامله جلب شود، یکی از بهترین روش ها برای جلب اعتماد و تضمین پایبندی به تعهدات و اجرای آن ها، ارائه انواع ضمانت نامه بانکی است. ضمانت نامه های بانکی توسط بانک صادر می شوند و این نوع ضمانت نامه ها، تضمین می کنند که درخواست کننده یا ضمانت خواه موظف است تعهدات خود را در زمان سر رسید تعیین شده نسبت به ذینفع انجام دهد. شایان ذکر است، استفاده از این نوع اسناد رسمی باعث تسهیل در اجرای قراردادهای تجاری و کاری می گردد.
