چگونه اموال مشاع را تقسیم کنیم؟

چگونه اموال مشاع را تقسیم کنیم یکی از سوالاتی است که در رابطه با خروج مال از اشاعه پرسیده می شود. در این خصوص معمولا مواردی مانند نمونه تقسیم نامه ملک مشاع، دادخواست الزام به تقسیم مال مشاع، نمونه رای تقسیم مال مشاع، تقسیم مال مشاع فاقد سند رسمی، نمونه دادخواست تقسیم مال مشاع غیر منقول، تقسیم به رد چیست، انواع تقسیم مال مشاع و نمونه اظهار نامه تقسیم مال مشاع نیز مطرح می شوند.

قبل از اینکه بخواهیم در مورد مال مشاع و چگونگی تقسیم آن صحبت کنیم باید یک تعریف دقیق از آن ارائه شود. می توان گفت که هنگامی که دو شریک مالی داشته باشند که سهم هر کدام از آن ها به صورت واضح تشخیص داده نشود، آن اموال مشاع نام دارد.

بر اساس اصطلاحات قانونی در این خصوص ذکر می شود که سهم دو مالک پراکنده می باشد! به عنوان مثال دو شخص قصد دارند که به صورت همزمان یک مغازه را خریداری کنند. یکی از شریک ها 2 دانگ و دیگری 4 دانگ را از ملک صاحب است. به همین علت هر دو را شریک مغازه می نامند و این حالت همان اشاعه نام دارد. در صورت بروز مشکل برای خروج از اشاعه مال این امکان وجود دارد که با وکیل با تجربه در این خصوص مشورت شود.

توافق شرکا در تقسیم مال مشاع بسیار اهمیت دارد و در این صورت باید مشکل از طریق ارائه دادخواست به مراجع قضایی دنبال شود. در صورتی که تقسیم مال صورت بگیرد باید بر اساس ماده 599 قانون مدنی اجرا شود و طرفین نمی توانند از آن رجوع کنند؛ مگر اینکه با رضایت همراه باشد. همانطور که گفته شد در صورتی که بر سر تقسیم توافق صورت نگیرد، به صورت قانونی می توان این کار را انجام داد.

چه روش هایی برای خروج مال از حالت اشاعه وجود دارد؟

در راستای اینکه چگونه اموال مشاع را تقسیم کنیم باید در مورد روش های آن مطالبی را ذکر کنیم. در این خصوص روش های مختلفی وجود دارند که عبارتند از شیوه افزار، تعدیل، رد و وسیله فروش. باید گفت که در هر شیوه تقسیم مال مشاع روش کار متفاوت می باشد. گاهی این کار به صورت توافقی و گاهی نیز با اجبار همراه است. فرقی ندارد که ملک مورد نظر سند ملکی تک برگ داشته باشد یا نه. در هر صورت این امکان وجود دارد که بر اساس قانون تقسیم شود. ما در ادامه مقاله هر کدام از موارد را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

1- تقسیم به افزار اموال مشاع

گاهی می توان برای خروج ملک از حالت اشاعه از شیوه تقسیم به افراز استفاده کرد. همانطور که گفته شد در این حالت امکان دارد که تقسیم سهم به صورت اجبار یا توافقی باشد! به همین دلیل این امکان وجود دارد که هر کدام از طرفین ملک مشاع و سهم مربوط به خود را جداگانه در نظر بگیرد. در این حالت نیازی نیست که ملک ارزیابی شود.

2- تقسیم به تعدیل مال مشاع

در ادامه بحث اینکه چگونه اموال مشاع را تقسیم کنیم باید در خصوص تقسیم به تعدیل مال مشاع صحبت کنیم. برخی از مواقع مالی که مشاع است دارای ارزش یکسان و مشابه ای در اجزا نیست. در این صورت از تقسیم به تعدیل استفاده می شود.

 مساحت زمین مورد نظر در این شیوه به عنوان مبنای کارشناسی قرار نمی گیرد و در این خصوص ارزش زمین می تواند روی مساحت تاثیرگذار باشد! به همین علت بخش هایی از زمین با اندازه و مساحت یکسان ممکن است گران تر باشند مانند زمینی که بخشی از آن سر دو نبش واقع شده است.

3- تقسیم به رد مال مشاع

شاید تصور کنید که به منظور خروج مال از اشاعه و ایجاد توازن در یک ملک، همواره کم و زیاد کردن مساحت می تواند راهگشا باشد؛ اما باید گفت که در این خصوص همیشه کم و زیاد کردن مساحت اثرگذار نیست. گاهی نیز باید یک مبلغ یا وجهی برای برخی از سهم ها در نظر گرفته شود تا اجحافی در حق کسی که سهم کمتری به وی تعلق گرفته است، صورت نگیرد.

وجهی که بدین منظور ضمیمه می شود، باید چیزی غیر از مال مشترک بین طرفین باشد. با این شیوه ارزش ملک کسی که سهم کمتری دارد برابر با دیگر شرکا خواهد شد. در این صورت می توان چنین در نظر گرفت که برخی از شرکای مال مشاع ممکن است که نتوانند از عین مال مشترک سهی دریافت کنند یا بالعکس. به همین دلیل در این شیوه باید ارزیابی و قیمت گذاری مال مشاع به منظور تقسیم صورت بگیرد. تقسیم به رد چیست از سوالات پر تکرار در این زمینه می باشد.

4- تقسیم به وسیله فروش مال مشاع

هر کدام از روش ها برای اینکه چگونه اموال مشاع را تقسیم کنیم، کاربرد مخصوص به خود را دارند. به همین دلیل اگر تقسیم به افراز انجام شود، نباید تقسیم به تعدیل نیز انجام شود؛ اما برای تقسیم به رد، باید تعدیل انجام شود. به منظور خروج ملک از حالت اشاعه مواردی مانند ترتیب و توالی بسیار اهمیت دارند. تقسیم به وسیله فروش مال مشاع یکی از این شیوه ها می باشد. اگر هیچ کدام از روش ها نتوانند موجب تقسیم اموال مشاع شوند، تنها راه مراجعه به مراجع قضایی و پیگیری از این طریق می باشد.

کلام آخر

در راستای اینکه چگونه اموال مشاع را تقسیم کنیم، مواردی را ذکر کردیم. باید بدانید که بر اساس قانون شیوه های متعددی برای خرج مال از اشاعه وجود دارد. به همین دلیل می توان از هر کدام از شیوه ها برای تقسیم ملک مشاع استفاده کرد. شیوه های تقسیم به افزار، تعدیل، رد و وسیله فروش در این خصوص مطرح می شوند که هر کدام دارای مراحل خاص خود هستند. به همین دلیل باید بر اساس شرایط، روش مناسب برای تقسیم مال مشاع را انتخاب کرد.

این امکان وجود دارد که با استفاده از هیچ کدام از شیوه های ذکرشده، امکان تقسیم وجود نداشته باشد و در این صورت مراجعه به دادگاه و مراجع حقوقی تنها راه است. بدین منظور وکلای با تجربه می توانند به تسریع روند این پرونده کمک کنند. از این رو توصیه می شود که با مشورت با وکیل، بهترین شیوه برای تقسیم مال مشاع در نظر گرفته شود.