اثبات مالکیت با قولنامه چگونه است؟

من مالک آن ملک هستم! این جمله در عالم حقوقی چه معنایی دارد و چگونه به اثبات می رسد؟ مالکیت از جمله مفاهیمی است که با تمامی افراد جامعه سروکار داشته و شناخت مفهومی دقیق از آن می تواند با توجه به آثاری که در جامعه دارد از اهمیت بسیاری برخورد باشد. برخی مالکیت خود را با اسناد معتبری که به ثبت رسانده اند، به اثبات می رسانند. برخی دیگر با استفاده از دست نویس هایی که به طور توافقی بین حود می نویسند اقدام به اثبات مالکیت خود می کنند. در نتیجه در صورتی که بعدها، ادعایی راجع به مالی که سند آن، به صورت قولنامه ای منعقد شده است، یا همان اثبات مالکیت با قولنامه در دادگاه مطرح شود، لازم است که مالک با استفاده از سند خود، به اثبات مالکیت بپردازد.

قطعا با توجه به آنچه تا به اینجا گفتیم، دریافتید که موضوع ما در این مقاله بررسی اثبات مالکیت با قولنامه است. اگر در این مورد سوالی دارید با ما در این مقاله همراه باشید. در صورت تمایل به مطالعه در باب موضوعات مرتبط کلیک کنید: مفقود شدن قولنامه

مالکیت

قل از ورود به بحث اثبات مالکیت با قولنامه بهتر است با آنچه که در قانون در ارتباط با مالکیت می خوانیم، آشنا شوید. در حقیقت مالکیت یک رابطه‌ ی اعتباری بین اشخاص و اشیاء است. این موضوع در قانون اساسی در اصول 22 و 47 و در شرع به موجب قاعده احترام، آیه « اکل مال بالباطل» و حدیث حرمت مال مسلمانان همچون حرمت خون آنها مورد توجه و احترام قرار می گیرد.

به طوری که شخص می تواند به موجب این حق، در شی مورد تملک خود به عنوان مالک هرگونه تصرفی را در محدوده قانون و شرع انجام دهد. همچنین نکته حائز اهمیت آن است که از سوی دیگر برای افراد جامعه یک تکلیف هنجاری را به این معنا که به دامنه‌ی مالکیت شخص مالک احترام گذارند ایجاد می‌ کند.

اثبات مالکیت

دیگر ابزاری که برای ورود به بحث اثبات مالکیت با قولنامه نیاز داریم، مفهوم اثبات مالکیت است. در این راستا باید بگوییم که به موجب ماده 30 قانون مدنی، هر مالکی نسبت به مایملک خود حق همه گونه تصرف و انتفاع دارد. در نتیجه در صورتی که سایر افراد، ادعایی را در نزد محاکم قضایی، نسبت به مالکیت شخص بر اموالش مطرح نمایند، لازم است که وی، از طریق دلائل و مدارک اثبات مالکیت، نظیر قولنامه، به دفاع از حقوق خود و اثبات مالکیتش بپردازد. حال باید ببینیم که مالکیت در مورد ملک مورد نظر به چه صورت است؟ سند رسمی و ثبتی داریم؟ یا تنها قولنامه از مدارک مورد اثبات مالکیت ماست؟

در رابطه با سوالاتی که در این بخش مطرح کردیم، باید بدانید که طبق مواد 22 و 47 قانون ثبت اسناد و املاک، در مورد املاکی که دارای سابقه ثبتی هستند دادگاه کسی را مالک می داند که سند رسمی مالکیت به نام وی باشد. اما چنانچه ملکی سابقه ثبتی نداشته باشد و در خصوص مالکیت اختلافی به وجود آید و شخصی که آن را خریده یا تملک نموده بخواهد مالکیت خود را بر آن ملک ثابت نماید لازم است دعوایی به خواسته اثبات مالکیت ملک در دادگاه طرح نماید.

اثبات مالکیت با قولنامه یا از طرق دیگر، در تخصص های بهترین وکلای ملکی جای دارد. درنتیجه قبل از هر اقدامی، مشاوره تخصصی با وکلا اولین توصیه ایست که به شما می کنیم. در صورت نیاز به دسترسی به راه های ارتباطی کلیک کنید.

اثبات مالکیت با قولنامه

حال با آنچه تا به اینجا فرا گرفتیم می توانیم با دید حقوقی وسیعتری وارد بحث اثبات مالکیت با قولنامه شویم. مطابق با ماده 35 قانون مدنی تصرف به عنوان مالکیت دلیل مالکیت است. حال اگر دلیل و سند مالکیت قولنامه ملک باشد چه؟ همانطور که می دانید اگر ملک یا املاکی در اداره ثبت اسناد و املاک به ثبت نرسیده باشد به طریق اولی سند رسمی نیز نخواهد داشت.

پس اگر بین افراد در انجام معاملات بر روی این چنین املاکی مشکلی پیش بیاید، شخصی که خود را مالک می داند باید برای اثبات ادعای مالکیت خود نسبت به طرف مقابل اقدام به اقامه دعوایی با خواسته اثبات مالکیت با قولنامه را تقدیم دادگاه نماید.

انواع اثبات مالکیت با قولنامه

آیا در اثبات مالکیت با قولنامه یک دعوا واحد وجود دارد؟ خیر. این نوع اثبات متفاوت و از قرار زیر است:

• دستی: برای اثبات مالکیت با قولنامه دستی، تنظیم نمونه دادخواست، توسط مدعی الزامی بوده و تهیه مدارک لازم و اسناد دیگر، نظیر شهادت نامه شهود، اقرارنامه و…. نیز به اثبات ادعا کمک می نماید. در حقیقت قولنامه دستی به قولنامه ای که گفته می شود که به صورت دست نویس یا در فرم های چاپی بنگاه املاک نوشته شده و طرفین، به موجب آن، اقدام به انعقاد عقد بیع نموده اند. اعتبار قولنامه دستی، در حکم سند عادی می باشد.
• محضری: قولنامه محضری به قولنامه ای گفته می شود که طرفین مفاد آن را در نزد دفاتر اسناد رسمی تنظیم و ثبت کرده باشند.

راه های اثبات مالکیت با قولنامه

برای اثبات مالکیت با قولنامه می توان به اقتضا شرایط موجود از یکی از راه های زیر استفاده نمود:

• اقرار به نداشتن مالکیت رسمی: همانطور که از نام این راه پیداست فرد در کمال صحت و سلامت اقرار به نداشتن سند رسمی مربوط به مالکیت در مال انتسابی نسبت به خویش می کند.
• گواهی گواهان (شهادت شهود): این راه نیز کاملا روشن و واضح است که با گواهی گواهان در امور بیان شده مالکیت اثبات می گردد.
• اسناد مالکیت عادی: در واقع این راه همان توافق بین طرفین است که در مواقع اختلاف نظر می توان به آن استناد کرد و مورد پذیرش محاکم نیز می باشد.
• اماره: اماره یعنی نشانه و در واقع بیشتر به علم قاضی اشاره دارد. یعنی قاضی بر اساس شواهد و قرائن و مدارک موجود در پرونده، می تواند نظر خویش را در مورد مالکیت ابراز نماید.
• سوگند: معمولا در دعاویی به خواسته اثبات مالکیت با قولنامه استفاده از اتیان سوگند به عنوان آخرین راه و مرحله در نبود شرایط قبلی  مورد استفاده قرار می گیرد. هنگامی که در دعوای اثبات مالکیت با قولنامه هیچ دلیل و مدرکی در دست نباشد. مانند آنکه قولنامه عادی مفقود شود. یا به هر دلیلی از دسترس خواهان خارج شود. خواهان ممکن است صرفا به اتیان سوگند خوانده استناد نماید.

مراحل و نحوه انواع اثبات مالکیت با قولنامه

برای اثبات مالکیت با قولنامه با توجه به نوع این اثبات، باید مراحل زیر را در نظر بدارید:

• با قولنامه دستی: دادگاه، قولنامه دستی را در کنار سایر قرائن و مدارک لازم نظیر شهادت شهود، اماره تصرف، اقرار و سوگند قرار داده و با توجه به جمیع جهات، نسبت به صدور حکم اقدام می نماید.
• با قولنامه محضری: این اثبات به این صورت است که صرف وجود قولنامه محضری، برای اثبات مالکیت کافی است.

در این جا باید به این نکته اشاره کنیم که غالبا دعاوی که در دادگاه ها نسبت اعتبار اسناد قولنامه ای مطرح می شود، در رابطه با قولنامه های دستی می باشد. قولنامه دستی همانطور که در قسمت های قبل هم به آن اشاره کردیم، به قولنامه ای که گفته می شود که به صورت دست نویس یا در فرم های چاپی بنگاه املاک نوشته می شود. در نتیجه طرفین، به موجب آن، اقدام به انعقاد عقد بیع می کنند. اعتبار قولنامه دستی، در حکم سند عادی می باشد.

مدارک لازم برای اثبات مالکیت با قولنامه

همانطور که بارها در مقالات دیگر به این نکته اشاره کردیم، برای هر رویه قضایی به مدارکی نیاز داریم. در این مورد، به افراد توصیه می شود که تا حد امکان، اسناد و دلائلی را که از طریق آن می توانند مالکیت خود را به اثبات رسانند، تهیه نموده و به دادگاه ارائه دهند. هر چه مدارک لازم برای مثبت مالکیت بیشتر باشد، احتمال صدور حکم دادگاه به نفع شخص نیز افزایش خواهد یافت. اما در حالت کلی، مدارک مورد نیاز برای اثبات مالکیت با قولنامه از قرار زیر است:

• اصل و کپی قولنامه دستی تنظیم شده میان خریدار و فروشنده
• اصل اقرارنامه در مواردی که شخص از اقرار برای اثبات مالکیت خود استفاده می نماید.
• اصل استشهادیه در مواردی که فرد، شهادت شهود را به عنوان دلیل بر مالکیت خود مطرح می نماید.
• اصل سند تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی در مواردی که طرفین معامله، قولنامه محضری خود را در این دفاتر تنظیم و ثبت نموده باشند.

مرجع صالح جهت اثبات مالکیت با قولنامه

مرجع صالح برای اقامه موضوع اثبات مالکیت با قولنامه باید به کدام مرجع مراجعه نمود؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که با توجه به اینکه دعوای اثبات مالکیت ملک جزء دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول می باشد ، باید در دادگاه محل وقوع ملک مطرح شود.

این نکته را همواره در نظر بدارید که صرف نظر از اینکه مبلغ خواسته به چه میزان تقویم گردد، همواره در صلاحیت محاکم قضایی است و از صلاحیت شورای حل اختلاف خارج می باشد.

اثبات مالکیت با قولنامه کپی

یکی از سوالات متداول کاربران در این بحث این است که آیا اثبات مالکیت با فولنامه ای که کپی باشد، میسر لست؟ به طور کلی به عنوان یک اصل قضایی ارائه اصول مستندات به دادگاه الزامی است. در نتیجه می توان نتیجه گرفت که در غالب موارد در صورتی که صرفا کپی قرار داد در دست باشد دعوا در نهایت رد خواهد شد.پ

اما آیا این نتجه نهایی است؟ در پاسخ باید بگوییم، در صورتی که همین کپی مورد قبول طرف قرارداد باشد. یا ادله محکم دیگری در بین باشد که مالکیت را به اثبات برساند با ارائه کپی نیز میتوان دعوا را به اثبات رساند.

کلام آخر

به عنوان مرور وکلام آخر قابل ذکر است که در این مقاله تمامی جوانب اثبات مالکیت با قوالنامه را بررسی نمودیم. دانستیم که برخی مالکیت خود را با اسناد معتبری که به ثبت رسانده اند، به اثبات می رسانند. برخی دیگر با استفاده از دست نویس هایی که به طور توافقی بین خود می نویسند. در این بین با مراحل، نحوه کار، مدارک لازم و مرجع صالح به رسیدگی نیز آشنا شدیم. امید است که این مقاله اطلاعاتی کافی و مثمر ثمر را در اختیارتان قرار دهد. با درج نظرات خود ما را در بهبود و ارتقا کیفیت مطالب یاری رسانید.