نقض حکم در چه مواردی امکان دارد؟

قانون آیین دادرسی مدنی، شرایطی را در نظر گرفته که اگر حکمی در دادگاه بدوی یا دادگاه تجدید نظر صادر شود، اما این حکم منطبق با قانون و صحیح نباشد، شخص محکوم علیه می تواند تقاضای نقض حکم را از دیوان عالی کشور داشته باشد. پس از آنکه درخواست محکوم علیه ثبت شود، دیوان عالی کشور موظف است که رسیدگی های لازم را انجام دهد و مشخص کند که حکم صادر شده درست است یا باید نقض شود. حال شاید برای شما سوال پیش آید که نقض حکم در چه مواردی امکان دارد که در ادامه در پاسخ به این سوال اطلاعاتی را در اختیارتان قرار خواهیم داد.

موارد نقض حکمی که فرجام خواهی شده

شرایط و مواردی وجود دارد که اگر مشخص شوند، حکم فرجام خواهی شده طبق قانون آییین دادرسی مدنی نقض خواهند شد. حال شاید برای شما سوال پیش آید که این موارد شامل چه چیزهایی می شود که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:

• عدم صلاحیت دادگاه

گاهی اوقات شرایطی پیش می آید که مشخص می شود دادگاه صادرکننده رای صلاحیت ذاتی برای رسیدگی به پرونده و صدور رای را ندارد که در چنین موقعیتی دیوان عالی رای و حکم صادر شده را نقض می کند. حالت دیگری که وجود دارد این است دادگاه صادرکننده رای صلاحیت محلی نداشته باشد که در این حالت خوانده می تواند در مهلت مقرر، ایراد عدم صلاحیت دادگاه را مطرح کند تا رسیدگی های لازم صورت گیرد و اگر نیاز بود حکم دادگاه نقض شود.

• عدم پیروی حکم از موازین شرعی و مقررات قانونی

دومین موردی که می توان به آن در پاسخ به سوال نقض حکم در چه مواردی امکان دارد اشاره کرد، مخالفت رای صادره با موازین شرعی و مقررات قانونی است. اگر چنین موقعیتی پیش بیاید، دیوان عالی کشور حکم صادر شده را نقض خواهد کرد. گاهی اوقات در حکم صادر شده اصول دادرسی نیز رعایت نمی شوند که باید گفت در چنین موقعیتی نیز حکم نقض خواهد شد.

• مغایرت رای صادره با یک موضوع

گاهی اوقات شرایطی پیش می آید که یک دعوی بین یکسری اصحاب مشخص اقامه می شود و حکم قطعی در رابطه با آن دعوا صادر خواهد شد. در ادامه دوباره همان دعوا بین همان اشخاص اقامه می شود که در چنین موقعیتی اگر خوانده ایراد امر قضاوت شده را مطرح نکند و حکم صادر شده با موضوع قبلی مغایرت داشته باشد، دیوان عالی حکم را نقض می کند.

• عدم انجام تحقیقات کافی و عدم توجه به توضیحات طرفین

اگر دادگاه تحقیقات و بررسی های کافی را انجام ندهد یا به توضیحاتی که هریک از طرفین دعوا می دهند بی توجه باشد و حکمی را صادر کند، دیوان عالی کشور می تواند نسبت به نقض حکم صادر شده اقدام کند.

• سوء تفسیر قرارداد

پنجمین موردی که می توان به آن در پاسخ به سوال نقض حکم در چه مواردی امکان دارد اشاره کرد، سوء تفسیر قرارداد است. برای مثال شرایطی را تصور کنید که یک قرارداد بین دو طرفه بسته شده است و دادگاه در رایی که صادر کرده آن را اجاره دانسته و بر این اساس حکمی را داده است؛ اما در مرحله فرجام، دیوان عالی کشور بجای اجاره آن را عقد بیع می داند و به دلیل این سوء تفسیری که در قرارداد پیش آمده حکم صادر شده را نقض می کند.

• صحیح نبودن مندرجات رای

طرفینی که در دادگاه حاضر می شوند باید اسناد، مدارک و نوشته هایی را در جریان دادرسی نزد دادگاه اقامه کنند. حال اگر ثابت شود که این مندرجات صحیح نیستند، رای صادر شده نقض می شود. در چنین شرایطی، یعنی بعد از آنکه حکم نقض شد پرونده به مرجع صالح یا دادگاه هم عرض ارجاع داده خواهد شد تا دوباره مورد بررسی قرار گیرد و رای مناسبی صادر گردد.

کلام آخر

همانطورکه مطالعه کردید، ما در این مقاله از مجله مشاوره حقوقی دادخواه وکالت به سوال نقض حکم در چه مواردی امکان دارد پرداختیم و 6 موردی که باعث می شوند دیوان عالی حکم صادر شده و فرجام خواهی شده را نقض کند معرفی کردیم. بنابراین اگر پرونده ی شما در یکی از شرایط نام برده شده قرار دارد، امکان نقض حکم آن وجود خواهد داشت.