ازدواج سفید چیست؟ شرایط ازدواج سفید در ایران
به گزارش رکنا:
ازدواج سفید یعنی هنگامی که دو نفر بدون ثبت عقد دائم یا منقطع شروع به زندگی مشترک و برقراری رابطه زناشویی می کنند؛ این نوع ازدواج در جوامع غربی ترویج داشته و از نظر مردم کشور ما امری پسندیده نیست. وجود حقوقی مانند پرداخت مهریه و تمکین زن از شوهرش که ضمن عقد برای زن و شوهر ایجاد می شود، ضمانتی قانونی برای سلامت ازدواج است؛ از آنجایی که طی ازدواج سفید هیچ حق و مسئولیتی برای طرفین ایجاد نمی شود، تحت حمایت قانون و شرع نیز قرار نمی گیرد. در مقاله «ازدواج سفید چیست؟ شرایط ازدواج سفید در ایران» تحت نظر وکیل متخصص و با استناد به مواد قانونی به اصطلاح ازدواج سفید و حکم شرعی و قانونی آن پرداخته می شود.
ازدواج سفید چیست؟
ازدواج رسمی و غیر رسمی (صیغه) وظایف و مسئولیت های مختلفی را به همراه که تمام افراد نمی توانند از پس آن ها بر بیایند؛ یکی از اشکالات رایج در جهت تشکیل خانواده، اقدام افراد به ازدواج سفید است!
اصطلاح ازدواج سفید هنگامی بکار می رود که زن و مرد نسبت به یکدیگر تعلق عاطفی، اخلاقی، جنسی و عقلانی داشته و به عنوان زوجی در مسکن مشترک با هم زندگی می کنند؛ افراد در این نوع تشکیل زندگی، نسبت به همدیگر تعهدات اقتصادی و اجتماعی ندارند.
به همین دلیل ازدواج خود را به صورت رسمی ثبت نمی کنند و به تبع این امر، حقوقی که برای طرفین ضمن ازدواج پیش بینی شده مانند تمکین خاص و عام، پرداخت نفقه، مهریه، اجرت المثل، حقوق دوازده گانه ضمن ازدواج و… برای زن و مرد ایجاد نمی شود؛ بدان معنا که هیچ ضمانت قانونی برای رعایت حقوق و حدود شرعی وجود ندارد!
شرایط ازدواج سفید در ایران
حال که درک صحیحی نسبت به مفهوم ازدواج سفید چیست به وجود آمده، به شرایطی که طی آن زن و مرد بر سر عدم وجود عقدنامه ای رسمی یا غیر رسمی به توافق می رسند، پرداخته می شود؛ بر اساس آمار و بررسی های سازمان های ذیصلاح، شرایط ازدواج سفید در ایران بدین شرح است:
الف) بنابر تحقیقات متخصصین، یکی از مهمترین عواملی که در دنیای مدرن معلول به اقدام افراد به ازدواج سفید می شود، مشکلات اقتصادی است! به دلیل روند صعودی تورم ها، قیمت مسکن، خوراک، پوشاک، اتومبیل، خدمات تفریحی و… دائما در حال افزایش است؛ پرداخت هزینه ای برای تامین این اقلام ضروری و غیر ضروری (نفقه زوجه)، بر اساس ماده 1106 قانون مدنی به شرح زیر است:
«نفقه زوجه در نکاح دائم به عهده شوهر می باشد.»
به همین دلیل بیشتر مردانی که به دلیل شغل نامناسب، ورشکستگی و… استطاعت مالی ندارند، به دنبال فردی برای ازدواج سفید هستند!
ب) برای بیشتر افرادی که تن به ازدواج سفید می دهند، دائمی بودن رابطه الزامی نیست؛ بدان معنا که زن یا مرد هر زمان که بخواهد می تواند بدون ارائه دلیلی محکمه پسند از رابطه خارج شود. همچنین به دلیل عدم وجود محدودیت های قانونی مانند شروط دوازده گانه ضمن ازدواج، طرفین می توانند همزمان با رابطه فعلی شان با افرادی دیگر نیز رابطه برقرار کنند که نتیجه ای جز هتک حرمت سنت ازدواج، فحشا، بی بند و باری اخلاقی و جنسی را ندارد!
ج) متاسفانه بعضی از افراد به دلیل اختلالات روانی و جنسی، عدم آموزش صحیح در سنین پایین، نداشتن الگوی مناسب، تاثیر رسانه های اجتماعی و… نمی توانند به یک رابطه و ازدواج دائم پایبند باشند؛ اقدام به ازدواج سفید از جمله اقدامات ناموجهی است که اینگونه افراد به جای درمان و ریشه یابی مشکلات خود انجام می دهند.
د) از سایر دلایل می توان به کنجکاوی غیر اخلاقی افراد اشاره کرد؛ لازم به ذکر است که دلایل و شرایط ازدواج سفید در ایران خلاصه به این موارد نبوده و تنها به اهم آنها اشاره شد.
دلیل ازدواج سفید هر کدام از موارد فوق باشد، در نتیجه مضرات و مشکلاتی را برای افراد ایجاد می کند.
حکم شرعی ازدواج سفید چیست؟
شرع تنها ازدواج دائم و منقطع را به دلیل وجود تعهدات بین زوج و زوجه (زن و شوهر) و جاری شدن خطبه عقد، صحیح می شمارد:
- ازدواج رسمی یا دائم: در این نوع ازدواج زن و مرد به دفترخانه ازدواجی مراجعه کرده و خطبه عقد از طرف مامور ذیصلاح قانون جاری و با امضای عقدنامه توسط زوجین، ثبت نکاح رسمی می شود.
- ازدواج غیر رسمی یا منقطع: با مشخص کردن مهریه و تاریخ ابطال ازدواج امکان نکاح انقطاع بین زن و مرد وجود دارد؛ عقد موقت می تواند توسط خود طرفین یا مامور قانون جاری شود.
همچنین وجود عقدنامه موقت نیز اجباری نیست، اما سند محکمه پسندی برای اثبات تمکین خاص زن از شوهر(اثبات زوجیت) در صورت عدم پرداخت مهریه توسط مرد می باشد! بنابر اطلاعات فوق تنها ازدواج رسمی و غیر رسمی در احکام فقهی پسندیده و معتبر است، چراکه حقوق متقابل و محرمیت شرعی بین زوجین ایجاد می شود.
پس به تبع مغایرت ازدواج سفید و ازدواج صوری با احکام فقهی و مواد قانونی، آنها جرم شناخته می شوند؛ در صورت اثبات این جرائم، حکم مجازاتی علیه طرفین صادر خواهد شد که برای اطلاع از مراتب آن، مطالعه مقاله ازدواج صوری چیست و چه حکمی دارد؟ پیشنهاد می شود.
حکم قانونی ازدواج سفید چیست؟ (مجازات ازدواج سفید)
قانونگذار ضمن ماده 20 قانون حمایت از خانواده، به وضوح بر اهمیت برقراری نکاح به صورت رسمی یا غیر رسمی پیش از زندگی در مسکن مشترک تاکید می کند؛ بنابراین ازدواج سفید تحت حمایت و پوشش قانون قرار نگرفته و جرم محسوب می شود. به دلیل عدم وجود محرمیت در عین وجود رابطه زناشویی طی ازدواج سفید، محاکمه این جرم تابع مقررات زنا یا رابطه نامشروع می باشد:
الف) مجازات زناکار در بار اول، دوم و سومی که مرتکب به جرم برقراری رابطه نامشروع می شود، هر بار به یکصد ضربه شلاق است.
ب) بر اساس قانون، مجازات تکرار هر جرمی برای بار چهارم اعدام می باشد!
مضرات ازدواج سفید چیست؟
از جمله مشکلاتی که افراد طی ازدواج سفید با آن مواجه می شوند، به شرح زیر است:
- تن دادن به رابطه با افرادی با ناهنجاری های اخلاقی، روانی و جنسی
- ترک شدن ناگهانی به دلیل عدم وجود حقوق ضمن ازدواج که آسیب روحی شدیدی را به دنبال دارد.
- مورد خیانت قرار گرفتن از بدترین مضرات ازدواج سفید است، چراکه با متزلزل کردن اعتماد افراد، امکان ازدواجی دائمی و صحیح در آینده فرد را نیز کاهش می دهد.
کلام آخر
ازدواج سفید یعنی مرد و زنی بدون جاری شدن عقد دائم یا موقت، اقدام به زندگی مشترک و برقراری رابطه زناشویی بکنند؛ در این نوع ازدواج حقوقی مانند دریافت نفقه و مهریه برای زن و تمکین خاص و عام برای شوهر ایجاد نمی شود. به دلیل عدم وجود حقوق متقابل و ثبت عقد، تضمینی قانونی بر برآورده شدن اهداف ازدواج نیز ایجاد نمی شود؛ همچنین عدم برقراری محرمیت شرعی بین زن و مرد، ازدواج سفید را به یکی از مراتب زنا یا رابطه نامشروع تبدیل می کند که در این مقاله در رابطه با آن و مجازات های درنظر گرفته شده برای آن صحبت کردیم.
