فرق جعل مادی و معنوی چیست؟
فرق جعل مادی و معنوی در چیست؟ این سوال ممکن است ذهن افراد زیادی را درگیر خود کند که در پاسخ به آن باید بگوییم که انواع تفاوت جعل مادی و معنوی باید از جنبه های مختلف بررسی شود. در واقع هر یک از انواع جعل مادی و معنوی در قوانین اساسی کشور ایران جرم تلقی می شوند. شایان ذکر است که تفاوت های بین جعل مادی و معنوی باعث تغییر در مجازات متهمان می شوند.
بررسی فرق جعل مادی و معنوی
قبل از بررسی فرق جعل و مادی بهتر است با مفهوم جعل آشنا شوید. مطابق با ماده 523 قانون اساسی می توان گفت: ” جعل فرایندی می باشد که در طی آن می توان یک سند، مهر، امضاء اشخاص، نوشته و… را به شکل جعلی طراحی کرد. ” توجه داشته باشید که هرگونه ایجاد تغییر و کپی برداری از روی نوشته، امضاء اشخاص، سند و… که بدون اجازه آن ها انجام شود جعل تلقی می شود.
جعل انواع مختلفی دارد که هر یک از آن ها جزو اعمال غیر قانونی به شمار می روند و برای افرادی که مرتکب انواع جرم می شوند مجازات هایی تعیین می شود. در ادامه این مطلب به بررسی انواع جعل مادی و معنوی و تفاوت های این دو نوع جرم خواهیم پرداخت. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تفاوت جعل مادی و معنوی تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
جعل مادی چیست؟
برای اینکه با انواع جعل و معنوی آشنا شوید باید در مورد هر یک از این جرایم اطلاعاتی را بدست آورید. جعل مادی به هرگونه اقدام برای ایجاد تغییر، از بین بردن، وارد کردن خدشه، تراشیدن و … روی ظاهر انواع اسناد اطلاق می شود. زمانی که یک فرد تاریخ یا سایر اطلاعات سند را تغییر می دهد به جرم جعل مادی مرتکب می شود. ایجاد هرگونه تغییر در ظاهر اسناد دارای مجازاتی بسیار سنگین است.
برای روشن شدن مطلب مثالی را ذکر می کنیم. تصور کنید فرد X به فرد Y یک فقره چک به مبلغ 100 میلیون ریال را می دهد. فرد Y اگر در مبلغ چک یا سایر اطلاعات چک تغییری را ایجاد کند در واقع جعل مادی را انجام داده است. در این صورت اگر فرد X از فرد Y شکایت نماید بدون تردید درگیر مجازات و مشکلات قانونی شدیدی می شود.
انواع جعل مادی عبارتند از:
- انجام جعل در هرگونه اسناد غیر رسمی و رسمی
- جعل مدارک تحصیلی، وصیت نامه، چک و…
- جعل در امضاء اشخاص
- جعل در مهر یا نوشته مقام دولتی
- جعل تمبر و مهر موسسات و شرکت های دولتی و غیر دولتی
- انجام جعل در اطلاعات مربوط به مدارک شناسایی
- جعل در اسناد و گواهی های پزشکی
- جعل در حواله ها و اسناد صادر شده از سوی دولت
- جعل اسکناس، جعل اسناد بانکی
- جعل اوراق بهادار و حواله های مختلف
- شرکت در آزمون های علمی و استخدامی به جای اشخاص دیگر
جعل معنوی چیست؟
این نوع جعل را فقط می توان روی اسناد رسمی انجام داد. اگر کارمند دولت در اطلاعات شخصی سند و… بدون کسب اجازه تغییراتی را انجام دهد مرتکب به جعل معنوی شده است. کارمندانی که مرتکب به این جرم می شوند مطابق با قوانین اساسی مجازات می شوند و با آن ها برخورد می شود. جزایی که برای جرم جعل معنوی در نظر گرفته می شود زندان و جریمه نقدی است. شایان ذکر است که اثبات این نوع جرم دشوار است.
انواع فرق جعل مادی و معنوی
حال که با مقهوم جعل مادی و معنوی آشنا شدید بهتر است درباره انواع فرق جعل مادی و معنوی نیز اطلاعات لازم را بدست آورید. از مهم ترین تفاوت های این دو نوع جرم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مطابق با قوانین آیین دادرسی مدنی در ادعای جعل معنوی و مادی انجام رسیدگی به اصالت سند هر یک از جرایم مذکور متفاوت می باشد. برای اثبات جعل مادی خراشیدگی، تراشیدگی، مطابقت امضاء سند با امضاء سند مسلم الصدور مورد بررسی دقیق قرار می گیرد. در صورتی که برای اثبات جعل معنوی عبارات و مفاد اسناد با آن چیزی که نزد مامور تنظیم شده است مورد بررسی قرار می گیرد.
- جعل معنوی شامل ایجاد هرگونه تحریف و تغییر در محتوای اسناد است. در حالیکه جعل مادی ایجاد هرگونه تغییر در ظاهر سند یا سایر مدارک به کمک اعمالی نظیر تراشیدن، از بین بردن و… می باشد.
- جعل معنوی روی اسناد رسمی قابل انجام است در حالیکه جعل مادی را می توان روی اسناد عادی و اسناد رسمی اعمال کرد.
بررسی مجازات انواع جعل مادی و معنوی
جرم مادی در قوانین مجازات اسلامی شامل موارد بیشماری نظیر انجام جعل در مدرک تحصیلی، ایجاد جعل در اسناد غیر رسمی و اسناد رسمی، جعل امضاء یا مهر و… می شود. هر یک از جرایم مذکور با توجه به شدت و نوع آن ها دارای مجازات خاصی هستند.
با توجه به ماده 532 قانون می توان گفت برای جعل معنوی جبران خسارت و مجازات اداری تعیین شده است. به جز مجازات اصلی که برای این جرم تعیین می شود مجازات تکمیلی و تبعی نیز برای آن مشخص می گردد. میزان خسارت و زندان با توجه به شدت جرم توسط قاضی تعیین می شود.
روش های شناسایی جعل معنوی و جعل مادی
برای شناسایی انواع جعل مادی و معنوی از سه روش زیر استفاده می شود:
روش اول: بررسی فیزیکی
- استفاده از دستگاه های کاربردی و دقیق نظیر ذره بین، میکروسکوپ و… برای شناسایی و بررسی اسناد جعلی.
- شناسایی و بررسی جوهرهایی به کار رفته در تنظیم سند توسط نور مادون قرمز.
- بررسی و تشخیص هرگونه لکه باقی مانده از پاک کننده های شیمیایی توسط نور ماوراء بنفش.
- تشخیص الیاف فلورسانس موجود در اسکناس به کمک نور ماوراء بنفش.
- تشخیص واترمارک، میزان فشار قلم، خراشیدگی، تراشیدن، جعلی بودن اسناد و… توسط نور معمولی.
روش دوم: مقایسه جعل معنوی و مادی
- بررسی ویژگی های فردی نویسنده
- بررسی عادت های نوشتاری نویسنده
- بررسی عدم تعلق یا تعلق دست خط به یک فرد
- بررسی عدم تعلق و تعلق امضاء به یک فرد
روش سوم: انجام بررسی های شیمیایی
- استفاده از هرگونه مواد شیمیایی برای بررسی اختلاف رنگ جوهرهای موجود در سند، نوشته و…
- استفاده از مواد شیمیایی برای ظاهر کردن نوشته های پاک شده و پنهان شده
کلام آخر
جعل در رده جرایم کیفری قرار دارد و به همین دلیل انواع مجازات های مختلف برای آن تعیین می شود. علاوه بر این فردی که از سند مجعول استفاده می کند مرتکب جرم می شود و برای وی نیز مجازاتی در نظر گرفته می شود. جعل به دو صورت مادی و معنوی انجام می شود که هر یک از انواع جعل مادی و معنوی با یکدیگر تفاوت هایی دارند. با کسب اطلاعات در زمینه فرق جعل مادی و معنوی می توانید این دو نوع جرم را تا حدودی تشخیص دهید. اگر شما جزو قربانیان جرم جعل هستید بهتر است برای تشخیص نوع جعل از افراد کارشناس کمک بگیرید. علاوه بر این برای ارائه طرح دعوای جعل و پیگیری آن نیز بهتر است به وکیل متخصص و باتجربه ای مراجعه کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه هرگونه مسائل حقوقی، مهاجرت و… به شما عزیزان پیشنهاد می دهیم سایر مطالب درج شده در وب سایت دادخواه وکالت را نیز مطالعه کنید.
