قولنامه دستی چیست و اعتبار آن در دادگاه چقدر است؟

همانطورکه می دانید، این روزها اعتماد کردن به هرکسی حتی نزدیکان سخت است و نمی توان به صحبت های شفاهی که در رابطه با معاملات رد و بدل می شود اطمینان کرد؛ از همین رو افراد به دنبال راهی هستند تا بتوانند با آن مدرکی برای اثبات قول و قرارهای مربوط به معامله را داشته باشند. قولنامه دستی یکی از راهکارهایی به شمار می آید که تنظیم آن این روزها بین افراد رایج شده است؛ اما قولنامه دستی چیست و آیا در دادگاه اعتبار دارد؟ در ادامه همراه ما باشید تا پاسخ تمامی این سوالات در اختیارتان قرار گیرد.

قولنامه دستی چیست؟

اول از هرچیزی به معنی قولنامه دستی در علم حقوق می پردازیم. در علم حقوقی، قولنامه در حقیقت یک سند عادی است که طرفین پیش از انعقاد بیع آن را تنظیم می کنند. معمولا این قرارداد زمانی آماده می شود که ثمن معامله یا همان مبلغی که خریدار باید به فروشنده بپردازد آماده نیست؛ بنابراین طرفین متعهد می شوند که در یک زمان مشخص وظایف و تعهدات خود را انجام دهند.

از نظر عرف در پاسخ به اینکه قولنامه دستی چیست باید بگوییم به سندی گفته می شود که به صورت دستی یا چاپی در بنگاه و املاک تکمیل می شود و طرفین قرارداد می توانند با استفاده از آن خرید و فروش اموال منقول یا غیر منقول را انجام دهند. در رابطه با اعتبار قولنامه دستی نیز باید گفت که اعتبار این سند در دادگاه، به شرایط صحت قراردادها بستگی دارد؛ یعنی اگر شما هنگام نوشتن و تنظیم متن قولنامه تمام نکات را رعایت کنید و در نهایت امضا، اثر انگشت و مهر طرفین روی برگه ثبت شود، اعتبار قولنامه نزد دادگاه اثبات می شود؛ در غیر این صورت قولنامه اعتباری نخواهد داشت.

آیا اگر قولنامه دستی بدون وجود شاهد تنظیم شود، اعتبار دارد؟

تا به اینجا فهمیدیم که قولنامه دستی چیست، اما سوالی که ممکن است برای بسیاری از افراد پیش آید این است که آیا برای تنظیم چنین قولنامه ای به حضور شاهد نیز نیاز است یا خیر و اگر قولنامه بدون حضور شاهد تنظیم شود اعتبار دارد؟ در پاسخ به این سوال به قانون مراجعه می کنیم که در هیچ کجای آن صحبت از ضرورت حضور شاهد هنگام تنظیم قولنامه نشده است. پس اگر بخواهیم به سوال های فوق پاسخ دهیم باید بگوییم که حضور یا عدم حضور شاهد نقشی در اعتبار قولنامه ای که تنظیم می کنید ندارد. اما از طرفی باید به این موضوع اشاره داشته باشیم که اگر قولنامه در حضور شاهد تنظیم شود و افرادی به عنوان شاهد زیر قولنامه را امضا کنند، اثبات ادعا در دادگاه ساده تر خواهد شد، چراکه شما می توانید به شهادت آن ها نیز استناد کنید.

 آیا می توان قولنامه دستی را نیز فسخ کرد؟

تمام قراردادهایی که تنظیم می شوند، با ارزش و قابل احترام هستند و طرفین باید نسبت به وظایف و تعهدات خود نسبت به آنچه در قرارداد می آید متعهد باشند. اما با این وجود قانون گذار شرایطی را برای فسخ قراردادها نیز درنظر گرفته است تا افراد بتوانند در برخی از شرایط قراردادی که تنظیم کرده اند را فسخ کنند؛ اما آیا قولنامه دستی نیز شامل چنین شرایطی می شود؟ در پاسخ باید گفت بله.

همانطورکه مطالعه کردید، در پاسخ به سوال قولنامه دستی چیست گفتیم که یک نوع سند عادی به شمار می آید که طرفین در آن به یکسری وظایف و کارها متعهد می شوند، بنابراین باید شرایطی را نیز در نظر گرفت که اگر همه چیز اصولی پیش نرفت، جایی برای فسخ قرارداد وجود داشته باشد. حال برای آنکه فسخ قولنامه رخ دهد، باید یکی از خیارات قانونی وجود داشته باشد که این خیارات عبارتند از: خیار غبن، خیار عیب، خیار تدلیس و خیار تاخیر ثمن.

به زبان ساده تر می توان گفت که باید شرایطی مشخص شود که اگر طرفین برخی از وظایف و تعهدات خود را انجام ندادند، قولنامه فسخ شود. برای مثال در قولنامه دستی مشخص شده که خریدار باید تا تاریخ فلان مبلغی را به فروشنده بدهد؛ حال اگر تاریخ تحویل پول برسد و خریدار این کار را انجام ندهد، قولنامه فسخ خواهد شد، البته به شرط آنکه این موضوع در قولنامه مشخص شده باشد. یعنی فروشنده و خریدار به توافق برسند که اگر 5 روز از زمان پرداخت پول گذشت و خریدار مبلغی را به فروشنده نداد، قولنامه به طور خودکار فسخ خواهد شد.

چگونه می توان قولنامه دستی را نوشت؟

اکنون که می دانید قولنامه دستی چیست، شاید بخواهید در رابطه با نحوه نوشتن و تنظیم آن نیز اطلاعات بدست آورید. از همین رو باید بگوییم که برای نوشتن قولنامه دستی، طرفین باید به صورت دست نویس اطلاعات مربوط به خود را در قسمت های مشخص شده وارد کنند.

برای مثال در ابتدای قولنامه وارد کردن اطلاعاتی نظیر نام، نام خانوادگی، مشخصات شناسایی و … ضروری است و بعد از آن باید در رابطه با مال مورد معامله صحبت شود. تاریخ پرداخت ها، شرایط فسخ و هر مورد مهم دیگری نیز باید در تنظیم قولنامه رعایت شود. در نهایت امضا، اثر انگشت و مهر طرفین باید در انتهای قولنامه ثبت شود و اگر شاهدی وجود دارد، قولنامه را امضا کند.

کلام آخر

همانطور که مطالعه کردید، ما در این مقاله از مجله مشاوره حقوقی دادخواه وکالت به سوال قولنامه دستی چیست پاسخ دادیم و هر آنچه مربوط به این قرارداد بود را نیز بررسی کردیم. بنابراین اگر می خواهید برای انجام یک معامله قولنامه ای تنظیم کنید، می توانید از نکات گفته شده در مقاله کمک بگیرید و بهترین عملکرد را از خود نشان دهید!