چه پرونده هایی به دیوان عالی کشور می رسند؟
چه پرونده هایی به دیوان عالی کشور می رسند سوالی است که ما در این مطلب به آن پاسخ خواهیم داد. در این رابطه مواردی مانند نحوه ارسال پرونده به دیوان عالی کشور، شکستن رای در دیوان عالی کشور، مدت زمان رسیدگی به پرونده در دیوان عالی کشور، برگشت پرونده از دیوان عالی کشور، فرم شکایت به دیوان عالی کشور و مهلت اعتراض به دیوان عالی کشور مطرح می شوند.
رسیدگی به پرونده ها در مراجع قضایی با سلسله مراتبی همراه است. این پرونده ها در مراجع پایین تا مراجع عالی باید بر اساس همین سلسله مراتب بررسی شوند. رای هایی که از طریق مراجع بالاتر صادر می شوند باید توسط مراجع پایین دستی جرا شوند. عالی ترین مرجع رسیدگی به پرونده های قضایی در کشور ما، دیوار عالی کشور می باشد. طبیعتا پرونده ها باید در مراجع پایین تر بررسی شوند.
در این اینجا این سوال پیش می آید که چه پرونده هایی در عالی ترین مرجع قضایی یعنی دیوان عالی کشور بررسی می شوند؟ باید گفت که پرونده های سنگین و مهم که نباید در بررسی آنها اشتباهی صورت بگیرد، به این دیوان ارجاع می شوند. اشتباه در بررسی این پرونده ها موجب خسارت های بسیار زیادی می شود و به همین دلیل دیوان عالی کشور که متشکل از قضات با تجربه است، بهترین مرجع برای رسیدگی به این پرونده ها می باشد.
در خصوص برخی از پرونده ها می توانید با وکیل پایه یک دادگستری مشورت کنید. ما در مقاله چگونه یک وکیل خبره و منصف شویم؟ به روش انتخاب وکلای باتجربه اشاره کرده ایم.
دیوان عالی کشور چه وظایفی دارد؟
در خصوص اینکه چه پرونده هایی به دیوان عالی کشور می رسند، تا حدودی صحبت شد. حال باید در این بخش با وظایف دیوان عالی کشور به صورت دقیق تر آشنا شویم. در قانون اساسی کشور نیز به این وظایف اشاره شده است که عبارتند از:
- نظارت بر حسن اجرای قانون در کشور بر اساس اصل 16 قانون اساسی
- رسیدگی به اتهامات مقاماتی مانند رئیس جمهور از قانون کشور
- رسیدگی به اعتراضات مرتبط با رای دادگاه کیفری
- صدور رای وحدت رویه در خصوص مسائل کیفری و حقوقی
همانطور که گفته شد پرونده های سنگین و مهم در این دیوان بررسی می شوند. به همین دلیل دیوان عالی کشور باید به این پرونده ها رسیدگی کند. همچنین باید به وظایف خود در هنگام رسیدگی به این پرونده ها عمل کند. در غیر این صورت خسارتهای جبران ناپذیری وارد می شود.
چه پرونده های حقوقی به دیوان عالی کشور می رسند؟
یکی از وظایفی که برای دیوان عالی کشور تعریف شده است، نظارت و رسیدگی به اعتراض هایی است مربوط به رای های صادرشده از دادگاه حقوقی و کیفری است. در قانون به این روند فرجام خواهی گفته می شود. در ماده 366 قانون آیین دادرسی مدنی رسیدگی فرجام خواهی شامل تشخیص منطبق بودن یا عدم منطبق بودن رای درخواست فرجام خواهی با قوانین و موازین شرعی می باشد.
هر شکایت و دعوایی که در دادگاه مطرح شود، مدعی آن یکی از طرفین می باشد. مدعی اغلب رای صادر شده را به نفع خود نمی بیند و به دنبال این موضوع است که بتواند به آن اعتراض کند؛ اما باید به این نکته اشاره شود که نمی توان به تمامی پرونده هایی که برای آنها رای صادر شده است، اعتراض کرد و آنها را در دیوان عالی کشور بررسی کرد. پرونده های حقوقی که در دیوان عالی کشور قابل بررسی هستند باید دارای ویژگی هایی باشند که ما در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
چه احکام حقوقی را می توان در دیوان عالی کشور بررسی کرد؟
ما در این مطلب در خصوص اینکه چه پرونده هایی به دیوان عالی کشور می رسند، مطالبی را مطرح کردیم. حال قصد داریم در این خصوص صحبت کنیم که چه پرونده ها و احکام حقوقی این قابلیت را دارند که در دیوان عالی کشور مورد بررسی قرار بگیرند. احکام دادگاه های حقوقی دو دسته هستند. ممکن است احکام در مرحله بدوی صادر شوند و تجدید نظرخواهی در مورد آنها صورت نگرفته باشد. برخی احکام نیز در دادگاه تجدید نظر صادر می شوند.
احکام مرحله بدوی که تجدید نظر خواهی نشده اند!
بر اساس ماده 367 قانون آیین دادرسی مدنی، در دادگاه بدوی هنگامی که رای صادر می شود در صورتی که مورد تجدید نظر خواهی قرار نگرفته باشد، قابل فرجام خواهی در مراجع بالاتر مانند دیوان عالی کشور هم نیست! تنها در دو حالت این امکان وجود دارد که شامل موارد زیر است:
1- احکام:
- احکامی که خواسته آنها مبالغ بالا باشد.
- حکم هایی که درباره مواردی مانند نکاح، فسخ، طلاق، حبس و … باشند.
2- قرارهایی به شرط اینکه اصل حکم آنها را بتوان رسیدگی فرجامی کرد:
- مانند رد درخواست یا قرار ابطال از طرف دادگاه
- عدم اهلیت یا قرار سقوط از یکی از طرفین دعوا
در صورتی که در یک دعوای مالی یکی از طرفین باید مبلغ بالایی را پرداخت کند یا اینکه در یک دعوای غیر مالی مثل نکاح یکی از طرفین به حبس محکوم شود و به رای اعتراض نکند، این رای می تواند در دیوان عالی کشور بررسی شود. دادخواست فرجام خواهی نیز با اعتراض به آن در دیوان مورد بررسی قرار می گیرد.
کلام آخر
ما در این مقاله در خصوص اینکه چه پرونده هایی به دیوان عالی کشور می رسند مطالبی را ذکر کردیم. در این خصوص باید گفت که برخی از پرونده ها این قابلیت را دارند که در مراجع بالا بررسی شوند. پرونده های مهم و سنگین اغلب این ویژگی را دارند. در صورتی که رای در دادگاه بدوی صادر شود و به آن اعتراض نشود، قابل فرجام خواهی و بررسی در دیوان عالی کشور نیست؛ البته در این خصوص استثناء هایی نیز وجود دارد که در متن به آن ها اشاره شد.