مال موقوفه چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

مال موقوفه چیست؟ وقف کردن نوعی بخشش است و شخصی که دارای ملک می باشد وصیت می کند که بعد از مرگش مقداری از اموالش وقف امور خیریه شود. ممکن است زمینی را وقف ساختن مدرسه کرده و یا این که وصیت کند یک درمانگاه تخصصی در آن جهت درمان بیماران احداث شود. وقتی مالی موقوفه اعلام شد وارثین حق دخل و تصرف در مال را نخواهند داشت. ممکن است سوالات زیادی در ارتباط با مال وقف شده مطرح شود، به این صورت که آیا می توان زمین وقفی را فروخت و یا این که چطور بفهمیم یک زمین اوقافی است. در این مقاله از دادخواه وکالت به بررسی اموال موقوفه و تمام سوالاتی که پیرامون آن مطرح شده خواهیم پرداخت.

مال موقوفه چیست؟

در وقف سه مفهوم اصلی وجود دارد که اولین مفهوم واقف است. واقف همان مالک زمین و یا ملک بوده که تصمیم به وقف آن گرفته است. دومین مفهوم اختصاص به مرکز و یا فرد حقیقی دارد که مال وقف شده به او تعلق می گیرد. سومین مفهوم عین است که به ملک و یا زمین وقف شده می گویند. در جواب این سوال که مال موقفه چیست باید گفت، مال موقوفه به مالی گفته می شود که عین مال و منفعت ناشی از آن وقف دیگری می شود. بعد از وقف و گذراندن مراحل رسمی آن اختیار مال از مالک و وارثان گرفته می شود و امکان فروش و یا جابه جایی آن از اختیار صاحب گذشته خارج می گردد.

وقف باید با اجازه مالک اصلی انجام شود. چناچه شخص دیگری بدون اجازه صاحب واقعی زمین اقدام به وقف کند، در صورتی که مالک از این وقف راضی نباشد می تواند زمین خود را پس گیرد. اگر یک فرد مالک شرکت و یا صنعتی باشد و بر اثر عوامل گوناگون آن شرکت ورشکسته شده و بدهی های زیادی داشته باشد، چناچه دارایی ها آن فرد برای رسیدگی به بدهی ها مصادره گردد امکان وقف وجود ندارد. فقط در صورتی می تواند ملکی از خود را وقف کند که تمامی طلبکاران شرکت رضایت خود را اعلام کنند.

از کجا بفهمیم املاکی اوقافی است؟

هنگامی که درصدد خرید یک ملک هستید باید جوانب احتیاط رعایت شود تا بعدها مشکلاتی ایجاد نگردد. با توجه به این که ممکن است برخی از افراد به طمع کسب سود، ملکی اوقافی را به فروش برسانند. از همین رو بهتر است خریداران قبل از این که تصمیم صد درصدی برای خرید ملک بگیرند درباره سند ملک به اطمینان خاطر برسند.

از طریق روش های مختلفی می توان فهمید که یک ملک اوقافی است یا خیر. یکی از ساده ترین روش هایی که وجود دارد گرفتن یک استعلام ساده از اداره اوقاف است. البته می توان از دفاتر اسناد نیز اطلاعات یک ملک را در آورد. البته توصیه می شود افراد نخست بدانند که مال موقوفه چیست، زیرا از این طریق می توانند بدانند که معامله مال موقوفه چه پیامدهایی برای آن ها خواهد داشت.

با مشاهده سند نیز می توان متوجه وقفی و یا شخصی بودن ملک شد؛ زیرا بر روی سند های اوقافی کلمه عرصه ذکر نشده و فقط کلمه اعیان ثبت شده است. علاوه بر این از طریق تحقیقات و پرس جو های محلی نیز می توان دریافت که زمین وقف شده یا خیر.

آیا زمین وقفی را می توان فروخت؟

زمینی که وقف شده اختیار از آن سلب می شود. بنابراین فروش زمین وقفی یک کار غیر قانونی قلمداد می شود. اگر کسی تصمیم بگیرد که یک زمین وقفی را به فروش برساند تا از منافع حاصل از فروش زمین بهره مند شود درحال حقه بازی است. این فریب برای او گران تمام می شود؛ زیرا از نظر قانون مرتکب جرم شده و باید مجازات گردد.

این شخص یا ندانسته مال موقوفه چیست و یا این که به صورت آگاهانه چنین اقدامی را انجام داده است. در هر حال کاری که او انجام داده دارای مسئولیت کیفری خواهد بود. البته این بدان معنا نیست که تحت هیچ شرایطی نمی توان یک ملک اوقافی را معامله کرد، بلکه اگر اجازه دادگاه وجود داشته و شرایط خاصی نیز به وجود آمده باشد می توان این ملک را فروخت. شرایط خاص جهت فروش ملک اوقافی به شرح زیر است:

• نابود شدن ملک: چناچه گذر زمان و حوادث طبیعی باعث خراب شدن تدریجی زمین شده باشد، به گونه ای که اگر فکری برای فروش و یا معامله آن صورت نگیرد زمین نابود می شود حکم فروش آن تایید خواهد شد.
• جان انسان: اگر اختلافات بالا گرفته باشد به گونه ای که احتمال کشتن شخصی در کشمکش های به وجود آمده وجود داشته دادگاه اجازه فروش را صادر می کند.

تبدیل سند اوقافی به ملکی چگونه است؟

هر فرد معمولی نمی تواند بدون دانش و اطلاعات کافی از قانون اقدام به تبدیل سند اوقافی به ملکی کند. این کار فقط توسط یک وکیل متخصص می تواند انجام گیرد. البته یک مانع اساسی برای این تبدیل وجود دارد که تا آن مانع بر طرف نشود نمی توان سند اوقافی را به ملکی تغییر داد. مانع اصلی رضایت و خشنودی متولی ملک است. به همین منظور بعد از این که متوجه شدید مال موقوفه چیست و سند را یک سندی وقفی یافتید باید به حضور متولی رفته و از او درخواست تغییر سند کنید. اگر متولی راضی به تغییر شد باید یک برآورد قیمتی صورت بگیرد و آن مبلغی که ما به التفاوت است را صرف امور وقفی کرد.

کلام آخر

مالی که یک شخص با هدف خیر و کمک به دیگران می بخشد مال موقفه است. در این مقاله از دادخواه وکالت نخست بررسی کردیم که مال موقوفه چیست، سپس بیان کردیم از کجا بفهمیم املاکی موقوفه است و به این مورد پرداختیم که آیا زمین وقفی را می توان فروخت. در آخر به این مورد اشاره شد که تبدیل زمین اوقافی به ملکی چگونه است. در نهایت امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد و بتوانید از آن استفاده کنید.