قرار نظارت قضایی چیست و آشنایی با انواع آن

محکومیت زمانی برای متهم مشخص می شود که جرم آن برای دستگاه قضا به اثبات رسیده باشد. هنگامی که پرونده متهم در حال بررسی است بدون مدرک محکم و ادله روشت نمی توان آن را حبس کرد. برای این که جلوی احتمال فرار متهم به خارج از کشور و یا پنهان شدن گرفته شود قرار نظارت قضایی توسط دادگستری تصویب می شود. بر اساس این قرار، نهاد های اجرایی بر روی متهم نظارت کامل دارند. در این مقاله دادخواه وکالت می خواهیم مطالبی را در ارتباط با قرار نظارت صادر شده از سوی دستگاه قضا و انواع مختلف آن بیان کنیم.

قرار نظارت قضایی چیست؟

به قراری که نهاد و یا مجمع قضایی برای پیگیری و رصد متهم می گیرد قرار نظارت قضایی گفته می شود. این قرار بعد از ارائه گزارشات اولیه و بررسی های آغازین تعیین می شود. هنگامی که ماموران در حال بررسی پرونده متهم هستند و هنوز سندی محکم برای محکومیت او پیدا نکرده اند مطابق قانون نمی توانند باعث سلب آزادی او شوند به همین منظور به متهم گفته می شود ک بر اساس قرار نظارت، خود متهم و تمام املاکی که به نام متهم سند خورده تحت نظارت هستند.

به موجب این قرار هنگامی که دادگستری و یا اداره تحقیقات متهم را خواست باید سریعا در محل حاضر شود. در قانون مجازات چندین نوع قرار وجود دارد که قرار نظارت از جمله قرارهای خفیف محسوب می شود. در واقع وجود چنین قراری هم به نفع متهم و هم به نفع نهادهای قضایی است؛ زیرا در عین حال که متهم می تواند به صورت آزاد در جامعه حضور داشته باشد مقام قضایی نیز بر روی متهم اشراف کامل داشته و اگر مشخص شد که جرم، توسط متهم تحت نظارت صورت گرفته شده بدون هیچ دردسری و پیمایش مسیر طولانی، متهم دستگیر و به زندان فرستاده می شود.

راجع به انواع قرار نظارت قضایی چه میدانید؟

چندین نوع قرار نظارت قضایی وجود دارد که در این مطلب دو مورد از آن را بیان می کنیم:

• قرار کامل کننده: قراری که توسط قاضی و یا بازپرس برای محافظت بیشتر و تکمیل قرار های دیگر تعیین می شود.
• قرار مستقل یا مجزا: این قرار بدون نیاز به قرار دیگر توسط بازپرس تصویب می شود.

در هر قرار نظارت، فرمان های گوناگونی وجود دارد که باید به تمامی فرمان های موجود توجه شود. به طور مثال، متهم وظیفه دارد هر چند وقت یک بار خود را به مرکز انتظامی تعیین شده توسط مامور دادگاه معرفی نماید. ممکن است به متهم دستور داده شود برای تردد از موتور استفاده نکند. تا زمانی که متهم در قرار نظارت است باید از این دستور تبعیت کند.

دستور دیگر می تواند این باشد شخصی که در معرض اتهام قرار گرفته باید از نگهداری سلاح حتی سلاح های دارای مجوز پرهیز کند. اگر متهم این دستور را نادیده بگیرد خلاف قانون رفتار کرده و کسی که رفتاری غیرقانونی داشته باشد باید مجازات شود. علاوه بر این به متهم تاکید می شود که تحت هیچ شرایطی حتی برای مدتی کوتاه تصمیم به خروج از کشور نگیرد. برای اطمینان بیشتر ممکن است متهم ممنوع الخروج شود.

تفاوت قرار نظارت قضایی با قرار تامین کیفری چیست؟

همانطور که بیان شد قرار نظارت قضایی برای تحت نظر گرفتن متهم صادر می شود. این قرار زمانی تصویب می شود که هنوز دلیل کافی برای دادگاه جهت متهم کردن فرد وجود ندارد. در تامین جرم متهم برای دادگاه روشن است. دادگاه جهت بررسی بیشتر و پیدا کردن مدارک محکم تر تصمیم به قرار تامین کیفری می گیرد. پس متهم بودن و وجود مدرک برای آن در قرار تامین کیفری می تواند تفاوتی عمده با قرار نظارت داشته باشد. به طور مثال، هنگامی که فردی متهم به خیانت علیه امنیت کشور بوده و مدارک کافی نیز برای جرمی که کرده وجود دارد دادگاه برای پیدا کردن سرکرده گروه قرار تامین کیفری صادر می کند.

اعتراض به قرار نظارت قضایی چگونه است؟

شاید برای متهمینی که تحت قرار نظارت قضایی هستند این سوال پیش آید که آیا می توانند به قرار تعیین شده اعتراض کنند. اگر امکان اعتراض آن ها به قرار نظارت وجود دارد اعتراض در کجا و به چه طریق باید انجام شود. هنگامی که تشکیل جلسه در دادسرا بوده و حکم نیز در دادسرا تصویب شده برای اعتراض به حکم قرار، می توان به دادگستری مراجعه کرد. در صورتی که قاضی در دادگستری رای به قرار نظارت صادر کرده باشد لازم است که دادگاهی با عنوان دادگاه تجدید رای تشکیل شود. البته متهم باید به این مورد توجه کند که مدت محدودی وقت اعتراض دارد. اگر ده روز از اجرای رای قرار نظارت گذشته باشد متهم حق اعتراض به رای جهت برپایی دادگاه را نخواهد داشت.

کلام آخر

قرار نظارت موضوعی است که در بیشتر دادگاه ها صادر می شود تا دادگاه بتواند بررسی های بیشتری درباره موضوع جرم صورت دهد. در این مقاله، علاوه بر این که مفهوم قرار نظارت قضایی بیان گردید به بررسی انواع قرار نظارت نیز پرداخته شد. سپس به بررسی مفاهیمی در ارتباط با تفاوت بین قرار تامین کیفری و قرار نظارت پرداختیم و در آخر برای اعتراض به قرار نظارت روشی مطرح کردیم.